Staatssecretaris Pieter De Crem (CD&V): “Het imago van ons land is al veel langer beschadigd”
Nee, Pieter De Crem (CD&V) is niet van de aardbol verdwenen. Al zit hij wel vaak aan de andere kant. Als staatssecretaris voor Buitenlandse Handel. Als geen ander weet de 53-jarige Oost-Vlaming welk imago ons land in het buitenland heeft. En dat is niet zo positief. De Crem wijt dat in de eerste plaats aan het Defensiebeleid. “Het moment is nakend dat de NAVO ons de factuur opstuurt.”
We zijn vandaag exact één jaar na het droeve overlijden van zanger Luc De Vos. Pieter De Crem toont me het afscheidskaartje dat een zichtbare plaats geniet in zijn kantoor. “Ik was erbij op de begrafenis. Ik heb Luc goed gekend. Hij was een streekgenoot.” Zong Gorki nog dat de middenstand het land regeert, dan is dat vandaag de terreurangst. De Crem is echter niet onder de indruk. “Ik maak sinds eind 2007 deel uit van de regering. Ik had amper de eed afgelegd, of het dreigingsniveau in Brussel werd opgetrokken tot vier. Voor de terrorist Nizar Trabelsi, weet je nog? Het nieuwjaarsvuurwerk afgelast, de vuilnisbakken afgeplakt, de ontmijningsdienst van het leger dag en nacht paraat. Al kan je de situatie niet helemaal vergelijken. De angst heeft vandaag een gezicht door de aanslagen in Parijs.”
Voedt de politiek die angst niet als men bijvoorbeeld geen supporters meer toelaat op voetbalwedstrijden?
Mag ik even hulde brengen aan de burgemeesters? Die mensen nemen zo’n beslissing niet lichtvoetig. Zij weten wat ze doen. Ik denk wel dat de burgers dat begrijpen. Dé kerntaak van de overheid is het organiseren, handhaven en, waar nodig, herstellen van de openbare veiligheid. Dat is wat nu aan het gebeuren is. Zolang de bevoegde instanties dat nodig achten, moeten deze maatregelen genomen worden.
In internationale media wordt België nu omschreven als a failed state (een mislukte staat, red). Is dat niet dodelijk voor ons imago?
Er is imagoschade aangericht, ja. Wij hebben in een eerste reflex het probleem overmatig verinwendigd. Ik bedoel daarmee dat wij zelf het probleem te veel verengd hebben tot Molenbeek. Ik heb dat ook aan mijn partij gezegd. Het probleem van het fundamentalistisch moslimterrorisme is geen probleem van die gemeente alleen, het is een grensoverschrijdend, wereldwijd probleem. Maar let op: de schade aan het imago van België is niet van gisteren of van vorige week. Er zijn enkele zaken die al langer aan de hand zijn en die ons imago geen goed doen. Dit komt er bovenop.
Welke zaken bedoelt u?
Ik noem één iets: de wijze waarop men omgaat met het Defensiebudget doet allesbehalve goed aan ons imago in het buitenland. Defensie is een essentieel onderdeel van de buitenlandse politiek van een land en in het buitenland word je daarop afgerekend.
Wij hebben het terreurprobleem te veel verengd tot Molenbeek
De Amerikaanse ambassadrice Denise Bauer schreef onlangs in een open brief dat België moet stoppen met besparen op Defensie en weer moet investeren als het een betrouwbare partner wil blijven.
U neemt me de woorden uit de mond. Wees maar gerust dat haar analyse woord per woord doorgenomen is door het state department in Washington. Kijk, veiligheid is de kerntaak van de overheid. Wij hevelen dat voor een groot stuk over aan de NAVO. Dan wordt wel verwacht dat je een rechtvaardige bijdrage levert. België heeft dat lange tijd gedaan, maar nu niet meer. Het is een illusie te denken dat we hiermee wegkomen. Het laatste jaar was onze impact op defensiediscussies al niet groot meer. We zijn op dit moment geen betrouwbare partner als het over Defensie gaat. Dat zullen we nochtans wel moeten zijn als we straks als klein land lid willen worden van de VN-Veiligheidsraad.
Dat is scherpe taal. Is dat ook een sneer naar uw partij die mee beslist over de budgetten?
Dat is geen sneer, maar een waarschuwing. Voor alle partijen. Het moment is nakend dat de NAVO ons land een factuur opstuurt omdat we niet voldoen aan de minima. Dan zullen we zoveel moeten bijleggen.
Heeft de imagoschade na de terreur impact op de handel?
Nee. Belgische bedrijven worden in het buitenland gezien als heel betrouwbare partners. Dat zal niet veranderen. Ik geloof ook niet dat dit impact zal hebben op de investeringen in ons land. Je moet weten dat in vele landen, ook Europese, dagelijks militairen op straat staan. Wij zijn dat natuurlijk niet gewoon. Voor buitenlandse investeerders is vooral zekerheid over het fiscaal kader belangrijk. Die geven wij.
Naar waar gaat uw volgende missie?
In december is er bewust geen missie omdat er dan veel buitenlandse collega’s naar België komen. In januari ligt de focus op Afrika. Eerst een week Burkina Faso en Guinee met de minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo (Open VLD), daarna een week prospectie naar Liberia en Sierra Leone, landen die geteisterd zijn door ebola. Ik vind de link tussen Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heel belangrijk.
Is het in die landen balanceren tussen aandacht voor economie en aandacht voor mensenrechten?
Die landen weten welke standaarden wij hebben. Een minister van Buitenlandse Zaken is daarenboven gemachtigd om eventuele problemen op bilateraal niveau aan te kaarten. Wij zijn daar in de eerste plaats om contracten af te sluiten. In West-Afrika liggen veel mogelijkheden voor onze bedrijven. Let op: onze bedrijven weten heel goed dat als ze daar mensen te werk stellen dat moet gebeuren volgens Belgische standaarden. Daar hamer ik op.
België is geen betrouwbare partner als het om Defensie gaat
In eigen land is er kritiek dat uw functie weinig om het lijf heeft, ook al omdat Buitenlandse Handel een voornamelijk regionale bevoegdheid is. Zelfs N-VA-voorzitter Bart De Wever vroeg zich al publiekelijk af hoe u uw dagen vult.
Tja, dat statement was geen lang leven beschoren. De bedrijven hebben toch snel duidelijk gemaakt dat dat een tijds- en productiviteitsrovend debat is, niet? Ik ben heelder dagen, om een oud Nederlands woord te gebruiken, bezig met de belangen van onze bedrijven. Ik vind dat ook geen kwaad of onkies opzet. Weet u wat de grote troef is van een land dat een staatssecretaris voor Buitenlandse Handel heeft? Dat de handelscontracten opgetild worden tot het politieke niveau. Dat is heel belangrijk, want in veel landen is minstens een deel van de economie in handen van de staat. Je kan mij zien als de eerste salesman van de nv België.
Zou het niet logischer zijn mocht Buitenlandse Handel een federale bevoegdheid zijn?
(laconiek) Kijk, ik stel vast dat de boel draait. En als het niet draait, dan kom ik tussen. En verder: het gebeurt zelden dat een bevoegdheid die eens geregionaliseerd werd, weer overgeheveld wordt naar het federale niveau. Ik werk binnen de politieke realiteit zoals die nu is.
Wat doet u eigenlijk als u in België bent?
Ik coördineer de verschillende handelsniveaus en verdedig onze handelsbelangen in binnen- en buitenland. Dat zijn mijn taken. Ik heb van ’s morgens tot ’s avonds contacten, buitenlandse collega’s komen over de vloer, ik geef spreekbeurten, ik bezoek bedrijven, ik help hen als er problemen zijn. Zoals u ziet, ik weet mijn dagen gevuld.
Zit u goed in uw vel in deze onuitgegeven coalitie met N-VA, Open VLD en MR?
(knikt) Met de socialisten kun je besturen, maar niet hervormen. Wij hebben gekozen voor een hervormingsregering. Dat moest met deze partners. Als er geen onverwachte zaken gebeuren, dan zal deze regering ook de rit uitdoen. Ik ben ervan overtuigd dat niemand ’s morgens opstaat en zin heeft om naar de PS te bellen.
Dan is een vervolg van deze regering na 2019 logisch?
Als een regering het goed doet, dan is het een wetmatigheid dat de coalitie die erop volgt, dezelfde is.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier