Binnenkijken: Bouwvallig hoekpand wordt architecturale en duurzame parel

Met een uitgebreid programma voor een gezin met drie kinderen op een kavel van amper 55 vierkante meter én de ambitie om duurzaam te bouwen, bood dit hoekpand heel wat uitdagingen. Het architectenbureau vatte het plan met een originele kwinkslag aan.

(Tekst: Kelly Cuypers / Foto’s: Evenbeeld)

Enkele jaren geleden nam de bouwheer contact op met het architectenbureau. “Onze opdrachtgevers waren op zoek naar een woning dicht bij het werk en/of een station in de stad om gemakkelijk te pendelen. Ze hadden een bouwvallig hoekpand gekocht in het volkse Oud-Berchem. Opmerkelijk is dat de bouwheer bereid was om een groot herenhuis op te geven en aanzienlijk compacter te gaan wonen”, blikt architect Olivier Roels mee terug.

Boven leven, onder slapen

De eerste ideeën voor de renovatie bleken veel meer te omvatten dan een droge traditionele stapeling van functies. “Dat wilden we vermijden want dat zou in dit geval niet werken. Met het oog op een kwalitatief woonverblijf met voldoende licht en lucht in alle leefruimtes, werd het programma van de traditionele eengezinswoning omgegooid. Het nachtgedeelte voorzagen we onderaan, de leefruimten bovenaan”, aldus de architect.

En net dat bleek een grote uitdaging te vormen. “We moesten onze bouwheer kunnen overtuigen om boven te leven en beneden te slapen. Het ontwerp van de trap was hierin uiterst belangrijk. We bedachten een intelligent intern trappensysteem dat de split-levelniveaus vloeiend aan elkaar rijgt.”

“Zo ontstaat een architecturale wandeling door de woning; via de inkomzone, het nachtgedeelte, de ruime leefkeuken met zitruimte en uiteindelijk tot op een royaal en gunstig georiënteerd dakterras met aangrenzend salon. Het feit dat boven wordt gewoond, maakt dat het daglicht via het split-levelsysteem op interessante wijze de woning doordringt. In elke woonruimte ontstaan doorheen de dag boeiende, veranderende lichteffecten.”

Uitkragende gevel

Traditionele hoekwoningen hebben als voordeel dat ze twee voorgevels hebben, gelinkt aan twee verschillende straten en dito zichten. De woning werd uitgevoerd in een witte, afwisselend matte en geglazuurde baksteen die de hoekwoning een plastisch, sculpturaal uiterlijk geeft dat wordt versterkt door de geveluitkraging op de eerste verdieping.

De witte kleur sluit aan op de overheersende tint van de huizen uit de omgeving. De afwisseling tussen matte en geglazuurde steen, alsook de verschillende metselverbanden, maken de huid van de woning tot een tactiele jas.

Behoorlijk veel maatwerk

Het interieur is een rechtstreeks gevolg van de split-levelvolumes en de beperkte oppervlaktes. Er was nood aan maatwerk om elke vierkante centimeter te kunnen benutten. “In bijna elke ruimte hebben we maatwerk voorzien.”

“Enerzijds was het dus noodzakelijk, maar anderzijds voor ons als architect zeer dankbaar om het interieur op die manier vorm te mogen geven. Om alles naadloos in elkaar te laten overlopen, is gekozen voor een polyurethaan gietvloer”, vult Olivier Roels aan.

Aandacht voor technieken

Om deze woning tot een E-peil 19 te krijgen, is uitvoerig in technieken geïnvesteerd: een lucht-water warmtepomp, systeem D balansventilatie met warmteterugwinning en zonnepanelen.

Naar verwarming toe is geopteerd om voor een combinatie van vloerverwarming alsook voor extra wandverwarming in de badkamers te gaan. Ook is er aandacht besteed aan regenwaterrecuperatie. Het domoticasysteem zorgt ervoor dat de technieken gestuurd kunnen worden.

Woonfiche

• Locatie: Berchem
• Architect: Komaan!architecten
• Type woning: gesloten hoek-woning
• E-peil/K-peil: E19/ K36
• Bouwjaar: 2018 – half 2019
• Woonoppervlakte: 205 m²
• Budget: € 500.000 (exclusief btw en erelonen)
• Gezinssituatie: gezin met drie kinderen