Tom Vanden Berghe, eindredacteur De Zondag: “150.000 lege boterhamdozen, 150.000 redenen waarom dringend werk moet worden gemaakt van een nationaal refterplan”

Goeiemorgen,

In het laatste vriendenboekje van de tweede jongste des huizes, zes jaar: ‘lievelingsgerecht, frietjes mét mayonaise’. Niet in het schriftje, maar ook een winner: een gewone boterham met vlees. Vleessalade is dat niet. Heb ik afgelopen zomerkamp mogen ervaren toen ik dat voor het eerst op zijn ‘stuutjes’ had gesmeerd. “Echt. Niet. Lekker. Papa”, klonk het toen ik hem weer ophaalde. De tristesse op zijn gezicht en de gedachte dat hij honger zou hebben gehad, maakten indruk. Niet alleen op mij. Ook ’s middags toen hij zijn eerste en enige hap probeerde naar binnen te werken. Van drie onbekende speelvriendjes kreeg hij een snede toegereikt. Honger gestild, speelnamiddag gered. Ook een gebaar dat indruk maakte.

Binnen vier dagen is het zover. De eerste schooldag. Na twee maand gepuzzel met vakantie, opvang én kampjes dus, een dag waar ook twee kleine rakkers hier ferm naar uitkijken. Om onder een deken van liefde van de (kleuter)juffen hun kennis te verruimen. Een luxe in ons wijkschooltje. Zeker nu, wanneer het lerarentekort nijpender dan ooit is. Klaar voor de start zijn ze. Boekentas in de hand met daarin een nieuwe vriendenboek én boterhamdoos. Geen vleessalade maar alvast een volle boterhamdoos. Ook een luxe. Want straks worden scholen tijdens de middagpauze opnieuw geconfronteerd met een andere rauwe realiteit. Eentje die de media afgelopen maanden niet haalde. De lege boterhamdozen. Jaren geleden al, in een van de welvarendste regio’s van Europa, zouden ongeveer 150.000 leerlingen in Vlaanderen regelmatig met een leeg exemplaar naar school afzakken. Een kwart van de kinderen zelfs met honger. Alarmerende signalen die ook bij organisaties zoals ‘Brood(doos)nodig’ weerklinken. Aan de schrijnende verhalen in de lerarenlokalen te horen een onderschat getal. Terwijl de 5 à 10 zware winters nog moeten komen, dixit onze premier.

Haalde afgelopen weken wél gretig het nieuws. Die andere premier: Sanna Marin. De Finse eerste minister. Omwille van diens feestescapades, niet om hoe haar land al 65 jaar wél gezonde partysnacks op tafel tovert. Elke dag, in elke schoolrefter. Gratis. Een niet-geringe investering maar wel eentje die op lange termijn volledig terugbetaald wordt. Blijkt ook uit onderzoek. Logisch, want voeding is de hoeksteen in de gezondheid van kinderen, de kinderen de hoeksteen van onze toekomst. Onbegrijpelijk dat er bij ons nog altijd geen nationaal refterplan is uitgerold. Want zelfs de sterkste leerkrachten botsen op het volle hoofd van een kind met een lege maag. En met een lege maag kan je intellectueel moeilijk(er) scoren.

Scoren deed Marcus Rashford afgelopen week wel. De spits die voor de doorsnee United-fan nog niet tot aan de enkels van clubiconen zoals Cantona, Beckham of Ronaldo komt. Maar wél mijn favoriete speler ooit. Opgegroeid in armoede maar eigenhandig het falende schoolmaaltijdbeleid van Boris Johnson en co tackelde, en zo honderdduizenden kinderen een warme schoolmaaltijd bezorgde.

Lokale privé-initiatieven, bijspringende leerkrachten, onbekende speelvriendjes of een gulle voetballer. Ik weet niet op wie onze politici zitten te wachten? Gratis schoolmaaltijden zijn een kwestie van goed beleid en politieke wil. Om de haverklap worden ballonnetjes gelost. Zoals de afschaffing van de Senaat. Winst: zo’n 40 miljoen euro per jaar, het bedrag waarmee Stad Antwerpen met ‘Smakelijke School’ straks ook de magen van enkele duizenden kinderen wil vullen. Lovenswaardig, maar nog te weinig. Want er zijn er zeker 150.000. 150.000 lege boterhamdozen, 150.000 redenen waarom dringend werk moet gemaakt worden van een nationaal refterplan. Tegen donderdag lukt het niet meer, tegen 1 september 2023 wel.

Maak er een fijne zondag van! Reageren? tom.vanden.berghe@roularta.be