Pak je problemen aan met Avontuurlijke Therapie

Voelt het leven soms aan alsof je aan een zijden draadje boven een afgrond hangt? Het kan helpen om dat écht te doen. Niet aan een zijden draadje, maar wél aan een klimtouw en met de ondersteuning van een therapeut. Bij Avontuurlijke Therapie ligt de focus op outdoorbeleving. Door middel van uitdagende activiteiten leer je om je problemen in het hier en nu aan te pakken. Wij gingen te rade bij Outward Bound Belgium, de pionier in België op het vlak van Outdoor en Adventure Therapy.

Niet iedereen voelt zich geroepen om zijn ziel bloot te leggen op de sofa bij een therapeut. Wie geen zin heeft om diepe gesprekken te voeren, vindt misschien zijn heil in Avontuurlijke Therapie. “Wij vertrekken vanuit beleving, niet vanuit een gesprek”, legt Saskia Nauwelaerts, outdoortherapeut bij Outward Bound Belgium, uit. “Praten over hoe je een bepaalde stressvolle situatie aanpakt, is vaak te abstract om echte verandering teweeg te brengen. We zijn ons bovendien niet altijd bewust van onze belemmerende gedragskenmerken”, aldus de therapeute.

Zo herinnert ze zich een concreet voorbeeld van iemand die zichzelf tegenkwam tijdens het muurklimmen. “Hij zag de volgende stap niet en weigerde te pauzeren en afstand te nemen van de situatie. Zijn spieren raakten compleet verzuurd. Uiteindelijk besloot hij – mede door mijn steun en die van de groep – om los te laten. De rust en afstand zorgden ervoor dat hij de volgende stap ineens wél zag. De activiteit deed hem inzien dat hij zich in het dagelijkse leven ook te hard vastbijt en vastrijdt in bepaalde situaties. Hij herkende dat patroon ook in stukgelopen relaties. Het doorleefde besef dat je – ook samen – kan bekijken wat een situatie nodig heeft in plaats van gewoon te blijven gáán, gaf hem goesting om die aanpak ook op andere gebieden toe te passen”, vertelt de therapeute.

Wat is Avontuurlijke Therapie (AT)?

Avontuurlijke Therapie is een therapievorm waarbij ze vertrekken vanuit fysieke outdooractiviteiten, en niet vanuit een gesprek. Tijdens avontuurlijke activiteiten waarbij je uit je comfortzone treedt, komt er dopamine vrij. Dat hormoon zorgt ervoor dat je minder nadenkt, en dus minder bewust of sociaal wenselijk handelt. Je valt terug op je eigen mechanisme om met stress om te gaan. Doordat de uitdagende situatie plaatsvindt in een veilige – en door een therapeut begeleide – omgeving, word je uitgenodigd om je gedrag onder de loep te nemen en dat bij te sturen.

Natuur als cotherapeut

De keuze om de activiteiten in de buitenlucht te organiseren, is bewust. Saskia Nauwelaerts: “Elke activiteit – en de reactie daarop – heeft een natuurlijk en logisch gevolg. Wanneer het regent, worden rotsstenen nat en glad. Ga je te snel zonder stevig houvast, dan val je.”

“De natuur is wat ze is en dat maakt het gemakkelijker om verantwoordelijkheid op te nemen voor je gedrag. Het is confronterend en geeft tegelijk ook energie. Het motiveert je om aan jezelf te werken en om letterlijk en figuurlijk alternatieve wegen te overwegen.”

Hoe veilig is AT?

Bij Avontuurlijke Therapie is een goede balans tussen veiligheid en uitdaging essentieel. Saskia Nauwelaerts: “Het moet uitdagend genoeg zijn om je uit je comfortzone te halen, maar er moet ook altijd een veilig vangnet zijn. Dat is er zowel letterlijk – door middel van veiligheidsvoorschriften en -materiaal – als figuurlijk dankzij een ervaren therapeut en een veilig leerklimaat in de groep. De avontuurlijke therapiesessies gebeuren altijd in een groep die samengesteld is rond eenzelfde thema. Je weet dat je omringd wordt door lotgenoten, zonder de verwachting je eigen verhaal te moeten delen. Op die manier werkt de groep als een soort cotherapeut. De anderen kunnen ook een spiegel voorhouden en verschillen kunnen versterkend werken.”

Niet enkel voor atleten

Avontuurlijke Therapie gaat niet over hoe goed je een activiteit fysiek aankan. Outward Bound-begeleider Bert Vandenbussche: “Soms is het zelfs sterker om een activiteit niet te doen. Een van de personen die ik begeleidde, voelde zich niet op haar gemak om een donkere grot in te gaan. Het was iemand die niet goed haar grenzen kon aangeven, en die dus vaak overschreed. Omdat ze zich veilig en ondersteund voelde, besliste ze om naar haar lichaam te luisteren en de grot niet binnen te gaan. Die beslissing werkte bijzonder bevrijdend voor haar. Het toont ook aan dat uitdagende activiteiten je bewust kunnen maken van patronen die je misschien niet eerder zag.”

Outward Bound werkt ook met groepen die een moeilijke relatie hebben met hun lichaam, onder wie (voormalige) kankerpatiënten. Soms werken de activiteiten versterkend en ervaren deelnemers wat hun lichaam wél nog kan. Maar het kan ook zijn dat het de mensen leert te aanvaarden waartoe hun lichaam niet meer in staat is. Of hoe ze het anders kunnen leren bewegen.

Geen magisch oplapmiddeltje

Avontuurlijke Therapie is effectief, maar biedt geen instant oplossing voor je mentale problemen. Saskia Nauwelaerts: “Sommige trauma’s zijn niet te genezen of te ontdoen. Wij kijken wat er nú mogelijk is en wat we op dit moment kunnen helen om aan levenskwaliteit te winnen. Alles staat en valt met de bereidheid om de dingen aan te pakken. Avontuurlijke Therapie is het meest effectief als aanvulling op conventionele therapie. We werken bijvoorbeeld vaak met mensen die een moeilijke relatie hebben met eten. Bij een eetstoornis is het verstoorde eetgedrag geen oorzaak, maar wel een copingmechanisme dat de persoon ontwikkeld heeft als reactie op stress of trauma. AT kan hen helpen om hun gedrag onder ogen te zien en andere manieren te verkennen om met stressvolle situaties om te gaan.” (Sabrina Bouzoumita)

Benieuwd naar de actieve workshops die Outward Bound aanbiedt? Neem een kijkje op outwardbound.be.