Binnenkijken: Omgekeerd wonen als optimaal idee

Een actief zestigerskoppel wenste een nieuwbouw te realiseren, met focus op compact, onderhouds- en energievriendelijk wonen. Op initiatief van hun architect bouwden ze hun woning omgekeerd op het grillige terrein. Zo kijkt het koppel – toch wel bijzonder atypisch – tijdens een terrasje uit op de straatkant, én zo ook op de mooie fruitboomgaarden van Borgloon.

(Tekst: Kelly Cuypers / Foto’s: Peter Ketsman)

Niet boven, maar beneden slapen: dit idee stelde architect Peter Ketsman aan de bouwheer voor. En het koppel was er meteen voor gewonnen. “Er zijn diverse redenen te vernoemen waarom het nachtgedeelte aan de onderzijde werd voorzien. Zo kwam de leefruimte op het geschikte niveau te liggen om een mooi panoramisch zicht op de omgeving te creëren en een goede zuidgerichte zoninval te garanderen.”

“Het laat ook toe de constructie eenvoudiger te houden omdat er minder lasten moeten worden opgevangen boven de leefruimte die de grootste overspanning heeft”, licht architect Peter Ketsman toe.

“De overbrugging van het niveau zou een nadeel kunnen zijn, maar dat werd in ons voorbeeld opgelost door het onderste niveau half ondergronds te voorzien, waar het thermisch comfort voor het slapen ook het meest optimaal is.”

Terras met straatzicht

Op een aantal van de geldende bouwvoorschriften werden afwijkingen aangevraagd en bekomen omwille van de logica van het ontwerp en integratie in de omgeving. Het bouwplan volgt de grillige contouren van het perceel. Zo ligt het zuiden, met ook het mooiste zicht, aan de straatzijde.

“Door de hogere dan normale situering van de leefruimte werd het mogelijk toch een groot zuidgericht raam te voorzien, zonder privacyhinder. Zo is het voor de bewoners genieten op een overdekt terras aan straatzijde, die over de mooie, groenblijvende taxushaag heen kijkt. Het geeft een extra dimensie en vormt een sociale ontmoetingsplek.”

Aanpasbaar bouwen

Niet alleen voor de huidige bewoners, maar voor elke leeftijdsgroep is de aanpasbaarheid van een woning van belang. Naast een slaapvertrek met dressing en een badkamer werd ook een hobbyruimte op het half ondergrondse niveau voorzien. Bij een eventuele verkoop van de woning kunnen deze omgevormd worden tot twee slaapkamers.

Voor de ‘oude dag’ is de mogelijkheid voorzien om een traplift te plaatsen. De woning is uitgerust met allerhande technieken om het leven te vergemakkelijken, zoals centrale stofzuiging en domotica.

Grote compactheid

Opvallend in dit energiezuinige verhaal is het E-peil -7, een score onder nul, wat zeker en vast bestaat. “Compactheid is één van de belangrijkste vereisten om een energievriendelijke woning te creëren”, legt de architect uit.

“Het beperkt ook de bouwkost omdat er een geringer oppervlak aan kostelijke buitenwanden nodig is in verhouding tot het binnenvolume. Het beperkt het benodigde oppervlak aan circulatieruimte en houdt leidinglengten kort.

Door deze grote compactheid is een mooi S-peil (schilpeil) van S25 bereikt. Daarnaast zijn ook de zongerichte oriëntatie die gratis warmte oplevert maar zonder risico op oververhitting, de goede luchtdichtheid en de gedeeltelijk ondergrondse situering meegenomen in dit doorgedreven E-peil.

Ook bepalend is de massiviteit van het beton als materiaal en de constructie die ervoor zorgt dat de warmte door de constructie in de winter langer wordt vastgehouden en de koelte in de zomer.

Tot slot wordt het energiepeil gunstig beïnvloed door de geothermische warmtepomp met diepteboring en passieve koeling, de fotovoltaïsche zonnepanelen en balansventilatie met warmtewisselaar.”

Woonfiche

• Locatie: Borgloon
• Architect: Peter Ketsman – Ontwerpburo ARCHEDEA bv
• Type woning: vrijstaande eengezinswoning, nieuwbouw
• E-peil: -7
• Bouwjaar: 2018-2019
• Budget: 380.000 euro en 120.000 euro volledig maatwerk interieur
• Woonoppervlakte: 142 m2
• Gezinssituatie: echtpaar aan het begin van hun pensioen