ANTWERPEN – Vijf Vlaamse provincies, vijf hoofdsteden, vijf burgemeesters: naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober brengen wij die in kaart. We praten met de burgemeester en tonen de uitdagers. Vandaag: Antwerpen en Bart De Wever (N-VA). De uitdagers krijgen één vraag voorgeschoteld: waarom zou u de beste burgemeester zijn?
“Als ik al een politieke roeping voelde, dan had ik initieel nooit gedacht dat het lokaal zou zijn”, bekent De Wever. “De nationale politiek, dát zou mijn ding zijn. Als burgemeester is dat gevoel helemaal gekeerd. Ik heb leren houden van dit niveau, zozeer zelfs dat het pijn zou doen om dit te moeten loslaten. De stad van morgen staat in de steigers. Ik zou die ook graag uit de steigers zien gaan. Dat is mijn persoonlijke drijfveer om burgemeester te blijven. Dus ja, het was een privilege om dat zes jaar te mogen zijn van deze mooie stad.”
Dat de voorbije zes jaar ook woelig waren, is een understatement. Het begon al op de avond van de verkiezingen met de toespraak van De Wever. Giftig, sneerden tegenstanders. “Een detail”, countert de burgemeester. “In die toespraak zat ontlading, dat wel. Voor het eerst in negentig jaar zou Antwerpen niet door socialisten bestuurd worden. Maar die ontlading maakte snel plaats voor zakelijkheid. Ik kreeg meer dan 76.000 voorkeursstemmen. Dat is een stevig mandaat om deze stad te besturen. Dat was van dan af mijn focus.”
Wat is het grote verschil tussen dit bestuur en de vorige besturen?
De stad is financieel gezond. We staan niet langer onder curatele. We staan economisch sterker. De criminaliteit is met ruim dertig procent gedaald. Daar ben ik trouwens het meest fier op, want dat is mijn rechtstreekse bevoegdheid. Plus: de stad van morgen staat in de steigers. Zie Oosterweel, de overkapping van de ring, de renovatie van het stadhuis en Het Steen, de LED-lichten op de kathedraal: die veranderen het aanschijn van deze stad. Die vier werven, dát is mijn bilan.
Wat is uw persoonlijke stempel geweest?
(denkt na) Dat Antwerpen opnieuw het epicentrum van Vlaanderen is. Brussel luistert weer als Antwerpen spreekt. In alle bescheidenheid denk ik te mogen stellen dat ik daarin een groot aandeel heb. Zelfs andere partijen vinden het weer evident om nationale kopstukken naar hier te sturen. Dat was ooit anders.
“Kunnen we de war on drugs winnen? Neen. Maar dat is geen excuus om niet te strijden.”
Andere burgemeesters zoals Termont en Tobback vinden dat uw partij te veel geld doorsluist naar Antwerpen.
(zucht) Dat Antwerpen weer het epicentrum is, wekt zure reacties op. Moet ik daar ook flauw op reageren? Dan kan ik stellen dat de Gentenaars en de Leuvenaars ook best een N-VA-burgemeester aan de macht stemmen. (fijntjes) Dan zullen zij ook Premier League spelen. Neen, Termont wil onze steden tegen elkaar uitspelen. Ik begrijp dat niet. Ik hoef Gent niet aan te vallen. Meer zelfs, als ik op iets jaloers ben van de andere steden, dan is het op de Gentse Feesten. Ik zou graag samenzitten met de organisatoren van de losse zomerevenementen in Antwerpen om te zien of we die ook onder één noemer kunnen samenbrengen.
Wat is uw grootste ontgoocheling van de voorbije legislatuur?
De properheid van de stad, of het gebrek daaraan. Wie aan sluikstorten doet, voelt geen fierheid voor zijn stad. Dat is een grote teleurstelling voor mij als burgemeester én als mens.
U verrast mij. U noemt niet de kritiek op het bouwbeleid?
(droog) Dat raakt mijn koude kleren niet.
U was nochtans heel emotioneel op een persconferentie.
Ik was vooral kwaad. Ik word niet graag vals beschuldigd.
U hebt volledige transparantie beloofd over bouwvergunningen. Waar blijft die, vraagt de oppositie?
Ik heb in de commissie urenlang uitleg gegeven over alle grote ontwikkelingen. Kranten die erom vroegen, kregen de volledige dossiers mee. Alle motiveringen kunnen nagekeken worden. (feller) Wat moet ik nog meer doen? Zeg het mij, want ik weet het niet meer.
Veel kritiek kwam er op de Lins Tower aan de Tunnelplaats. Waarom kwam er daar een hoogbouwvergunning tegen de adviezen van de stedelijke administratie in?
Wij wijken af en toe af van het advies van de ambtenarij en dan motiveren wij waarom. Ik kan met u naar die site gaan en uitleggen waarom dat gebouw perfect past in dat deel van de stad. Dus ik zie geen enkel probleem.
Dit was een cadeau voor de vrienden van Land Invest, zo wordt gezegd.
Dat is heel eigenaardig, want dat dossier is geïnitieerd onder het vorige stadsbestuur. Kijk, men heeft allerlei beschuldigingen opgeworpen over dat dossier. Maar wat blijft er over aan het einde van de rit? Niets. Alle klachten zijn verworpen. (zwijgt even) Wij hebben de ambitie om te bouwen in deze stad, dat klopt. En we hebben daartoe de private sector nodig. Ik heb zelfs een receptie gegeven op het stadhuis met alle belangrijke vastgoedondernemers. Voilà, ik beken. En weet u waarom? Omdat ik wil dat ze investeren in Antwerpen.
Wat is de grootste uitdaging voor de komende legislatuur?
Antwerpen heeft dankzij dit stadsbestuur alle potentieel om een nieuwe Gouden Eeuw tegemoet te gaan. Nu moeten we ervoor zorgen dat de inwoners daarvan de vruchten kunnen plukken. Dat wordt geen makkelijke opdracht.
“Je zou bijna kunnen zeggen dat armoede een exclusief importfenomeen wordt.”
Volgens Kind & Gezin groeit hier bijna één op de drie kinderen op in armoede. Die tanker is niet gekeerd, integendeel. Hoe komt dat?
De explosieve stijging van de kinderarmoede dateert van de vorige legislatuur. Maar inderdaad, ook de voorbije zes jaar was er geen daling. Grote steden staan weerloos tegenover de import van armoede. Je zou bijna kunnen zeggen dat dit een exclusief importfenomeen wordt. Dat moeten de herauten van de open grenzen goed beseffen. We hebben een ander migratiebeleid nodig.
Ook bij kinderen van Belgische origine is de armoede gestegen, zo blijkt uit die cijfers.
(aarzelend) Steden hebben een bijzondere aantrekkingskracht op mensen in moeilijkheden. Daardoor dreigt een dualisering tussen arm en rijk. De middenklasse trekt weg. We zijn blij dat deze legislatuur voor het eerst het gemiddeld fiscaal inkomen niet verder gedaald is. Dat is al een kentering. Maar het is moeilijk om mensen los te trekken uit armoede. Ook de werkloosheid is een factor.
Moet u ook niet in eigen boezem kijken?
Mochten wij niet geïnvesteerd hebben in sociaal beleid, dan zou je dit kunnen zeggen. We hebben op veel bespaard, maar niet daarop, integendeel zelfs. Het armoedevraagstuk is bijzonder moeilijk en complex. Een pasklaar antwoord bestaat niet. Een ander migratiebeleid zou wel al veel helpen. Dit is trouwens geen uniek Antwerps fenomeen. Alle grote steden in West-Europa worstelen hiermee. Maar dat betekent niet dat we berusten. Een daling daarvan blijft de ambitie.
Iets anders. Kan u de war on drugs een succesverhaal noemen?
Drugs vormen een gigantisch probleem, overal in onze samenleving, en meer nog in de grote steden. Kunnen we die oorlog winnen? Neen. Maar dat is geen excuus om niet te strijden. Wij hebben de eerste aanzet gegeven. We hebben getracht het criminele businessmodel te ontwrichten, en slagen daar ook in. Je ziet dat de drugsgerelateerde criminaliteit met de helft is afgenomen. De volgende stap is de aanpak van de criminele netwerken boven dat niveau. Het Stroomplan is een belangrijke maatregel daartoe. We weten intussen wie de clans zijn, waar het geld zit. Ik heb al 125 drugspanden gesloten. En zeg mij eens wat het alternatief is?
Legalisering, zeggen experts.
Dat is inderdaad het enige alternatief. Maar ik geloof daar niet in. Dat zou het gebruik verschuiven naar de individuele verantwoordelijkheid zoals met nicotine en alcohol. Drugs werken echter verwoestend op een samenleving. Een gedoogbeleid is trouwens géén alternatief. Dat zou een uitnodiging zijn aan de wereldmaffia om naar ons land te komen.
Om af te sluiten: met welke coalitie wil u straks aan de slag?
Wat mij betreft, liefst met dezelfde coalitie. Ik ben tevreden over het beleid dat wij gevoerd hebben.
De uitdagers van Bart De Wever
Kris Peeters (CD&V): “Bezorgde bewoners zijn geen ambetanteriken”
“Antwerpen moet een wereldstad op mensenmaat worden. Wij kiezen voor een burgervader. Bij een burgemeester mag de nadruk niet liggen op het gedeelte ‘meester’. Ik wil de nadruk op het eerste deel van het woord: op de burger. Als bestuur moeten wij luisteren, in dialoog gaan, oplossingen zoeken mét de Antwerpenaar. Beslissingen mogen niet van boven naar onder uitgevaardigd worden. Bezorgde inwoners zijn voor ons geen ambetanteriken die met procedures in de weg zitten, maar mensen die mee oplossingen zoeken. Daarom willen we mét de buurten en de gemeenschappen praten in plaats van óver hen. We focussen daarbij onder andere op betaalbaar en kwalitatief wonen, op alert bestuur met meer wijkagenten en politiekantoren die langer geopend zijn, op slimme mobiliteitsoplossingen met de juiste voorrang voor het juiste verkeer op de juiste plaats, en op een onthar-dingsplan waarbij vijftien procent van de straten en pleinen vervangen wordt door groene invulling.”
Philippe De Backer (Open Vld): “Van Antwerpen een vriendelijke stad maken”
“Ik word een vriendelijke burgemeester die het beste voor heeft met élke Antwerpenaar, maar daadkrachtig zal optreden als het fout gaat. Ik zal in gesprek gaan met mensen wanneer ze me dat vragen, en wanneer ik het zelf nodig acht. Ik wil van Antwerpen weer een vriendelijke stad maken, vriendelijk voor de bewoners, met groene pleinen, toffe horeca, op tijd en stond een avondje uit, vriendelijk voor fietsers en voetgangers. Antwerpen moet een stad zijn waar de inwoners veilig zijn. De stad moet doortastend reageren en ervoor zorgen dat de afspraken gerespecteerd worden. Drugs en zwerfvuil zijn twee enorme problemen die ik zo snel mogelijk wil aanpakken. Daarvoor heb ik concrete plannen klaar. Vlot verkeer en onderwijs van hoge kwaliteit voor elk kind zijn voor mij twee prioriteiten. Daarnaast zal ik ervoor ijveren dat we allemaal opnieuw hoffelijk en respectvol met elkaar omgaan. Ik zal dat zoveel mogelijk doen met de glimlach, maar als het nodig is, met harde hand.”
Wouter Van Besien (Groen): “Ervoor zorgen dat onze stad opnieuw kan ademen”
“Antwerpen is een fantastische stad. Het bruist hier van het leven en de bedrijvigheid. Elke wijk kent haar mooie plekjes. De Antwerpenaars gaan voor hun stad door het vuur. Toch zijn er ook belangrijke problemen die grondig aangepakt moeten worden. Ik heb de ambitie en de plannen om daar werk van te maken. Zo heeft iedere Antwerpenaar recht op gezonde lucht. Als burgemeester zorg ik ervoor dat onze stad opnieuw kan ademen. Voetgangers en fietsers krijgen de plaats die ze verdienen. Trams brengen je snel en stipt tot op je bestemming. Iedere Antwerpenaar moet ook een goede woning kunnen vinden, voor een haalbare prijs. Heel wat alleenstaanden, jonge gezinnen en grote gezinnen staan vandaag in de kou. Dat moeten we keren. Plus: als burgemeester ben ik er voor álle Antwerpenaars. Iedereen krijgt een volwaardige plek. Er bestaan geen A- en B-Antwerpenaars. Om dit te kunnen waarmaken, word ik voltijds burgemeester. Ik sta op met Antwerpen en ga slapen met Antwerpen. Zo’n burgemeester wil ik zijn.”
Peter Mertens (PVDA): “Samen kunnen we armoede aanpakken”
“De beste burgemeester van Antwerpen zijn, dat kan je niet alleen. Er is niemand die op zijn of haar eentje alle uitdagingen in onze stad van dichtbij kent. En er is al helemaal niemand die op zijn of haar eentje voor alles een passende oplossing heeft. Je moet de bewoners betrekken. Een burgermoeder of burgervader moet aanspreekbaar zijn. Je mag niet in een cocon leven. Burgemeester zijn van een grootstad, dat kan geen bij-job zijn van tienduizend euro per maand. Het is een engagement voor de stad en haar bewoners, niet voor het geld. In plaats van te dansen naar de wensen van de grote projectontwikkelaars en speculanten, moet men luisteren naar de bewoners, naar álle bewoners, dus naar de luide roepers, maar ook naar de stille werkers, in alle wijken, in alle diversiteit. De stad moet betaalbaar blijven en samen kunnen we ook de armoede aanpakken. Dat is wat ik als burgemeester zou doen: samen met de Antwerpenaren deze stad maken.”
Filip Dewinter (Vlaams Belang): “Antwerpen verandert in sneltempo in Antwerpistan”
“In Antwerpen is bijna alles immigratie. Of het nu gaat over capaciteitsproblemen in het onderwijs, wachtlijsten in de sociale huisvesting, hoge werkloosheid of de drugmaffia-oorlog: zowat alle problemen zijn gelinkt aan de vloedgolf van immigratie. Met 62 moskeeën, 52 procent moslims in het lager stedelijk onderwijs en meer dan de helft van de bevolking die van vreemde afkomst is, verandert Antwerpen in sneltempo in Antwerpistan. De vijandelijke overname door de islam moet stoppen. Binnen 25 jaar is de meerderheid van de Antwerpenaren moslim en is de islamkolonisatie een feit. De huidige coalitie van N-VA, Open VLD en CD&V heeft de vreemdelingentoevloed niet gestopt en verkoopt Antwerpen zelfs verder uit aan de islam. Het wordt tijd voor een burgemeester met politieke moed die lak heeft aan politieke correctheid. Mijn eerste beleidsdaad als burgemeester zou het uitvaardigen van een immigratiestop zijn. Antwerpen is en blijft van ons.”
Jinnih Beels (sp.a): “De gewone bewoners worden vandaag vergeten”
“Ik wil een burgemeester zijn voor álle Antwerpenaren. Een burgemeester, of dat nu een burgervader of een burgermoeder is, moet al haar kinderen graag zien. En Antwerpen moet de eerste prioriteit zijn. In heel België kijkt men vandaag naar Antwerpen, want hier wordt een strijd tussen nationale kopstukken uitgevochten. Ik kijk daar met grote ogen naar: ik heb geen enkel ander doel dan Antwerpen. Vandaag worden de gewone bewoners vergeten. Antwerpen is groter dan de Grote Markt. Ik zie veel evenementen, prestige, grote woorden. Maar intussen verliest men de basics te veel uit het oog: goed onderwijs, veilige en betaalbare woningen, de armoede in de stad tegengaan, minder files en sluipverkeer, aanspreekbare politie in de wijken, enzovoort. Ik heb als politiecommissaris altijd rondgelopen in de stad en dat ga ik blijven doen, niet alleen als het verkiezingen zijn. Ik wil ervoor zorgen dat iedereen vooruit geraakt, en niet alleen de lucky few.”
(foto’s belga)