Voor maar liefst 1 op de 6 koppels is het geen sinecure om kinderen te krijgen. Charlotte Van Brabander (35) was één van hen. De bekende Antwerpse onderneemster en influencer doorbrak al eerder taboes rond geld, en wil naar eigen zeggen nu ook de schaamte wegnemen die vaak gepaard gaat met een fertiliteitstraject. “Een onvervulde kinderwens raakt je tot in het diepste van je ziel.”
Kinderen krijgen lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het allerminst voor heel wat mensen. Uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie blijkt dat er problemen opduiken bij ongeveer 17,5 procent van de volwassenen. Dat betekent dat in principe iedereen wel iemand kent die met deze thematiek worstelt. Toch rust er nog een zeker taboe op, dixit Shanti Van Genechten, voorzitter van Kinderwens vzw. Dat expertisenetwerk werd in 2011 opgericht om ondersteuning te geven aan mensen die ongewild kinderloos zijn, zoals destijds haar adoptieouders. Met Kinderwens vzw lanceert ze nu FertiliTIJD, een Vlaamse campagne die inzet op bewustwording rond vruchtbaarheid, preconceptiezorg en het doorbreken van taboes rond kinderwensen.
Charlotte Van Brabander wordt het gezicht van die actie. De Antwerpse onderneemster maakte in een vorig leven nog furore in de esports en pokerwereld, waar ze als eerste vrouw in ons land ook gesponsord werd. Sinds een paar jaar ligt haar focus op Slim Sparen, een platform dat ze creëerde om mensen financieel weerbaar te maken. Met cursussen, twee boeken en de podcast Geld Taboe deelt ze tips, inzichten en potentiële valkuilen. Al zullen velen haar ook nog kennen van haar passage in het VTM-programma De Verraders twee jaar geleden.
Maar Charlotte is in de eerste plaats ook fulltime moeder van Billie June (2) en Archie (7 maanden), al was dat niet vanzelfsprekend. Een aantal jaar geleden heeft ze ook een fertiliteitstraject doorgemaakt, wat ze toen deelde met haar online volgers. “Ik had altijd al een grote kinderwens”, aldus Charlotte. “Ik wilde absoluut voor mijn dertigste mama worden, maar je moet ook al de juiste partner vinden. Toen bleek dat we voor kinderen zouden gaan, hebben we ons laten testen. Ik ben een planner, en meet ook voor mijn job veel zaken. Al snel bleek dat we hulp zouden nodig hebben. Het idee dat kinderen planbaar zijn, is een misvatting. Ze zijn eerder een soort godsgeschenk. Maar ik geloof heel hard in de wetenschap en we zijn met volle moed aan zo’n traject begonnen.”
Verlies
Charlotte en haar man gingen voor een ICSI-behandeling (Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie, red.). Concreet wordt een spermacel rechtstreeks geïnjecteerd in een eicel in een laboratorium. “Die bevruchte eicellen worden opgevolgd, en wat overleeft, wordt ingebracht bij de vrouw. Bij onze eerste poging of zogenaamde cyclus was er van de 16 slechts ééntje levensvatbaar, wat initieel een shock was. Tijdens de opnames van De Verraders was ik zwanger. Toen ik er uit ging, had ik de dag nadien een check-up om die terugplaatsing op te volgen. Daaruit bleek dat het embryo het niet gehaald had, en ik had dus een zwangerschapsverlies na zeven weken. We moesten opnieuw het hele parcours doorlopen, wat voor veel stress zorgde.”
Maar al snel viel Charlotte ook iets anders op. “Er heerste een groot taboe. Úren hebben we gespendeerd in het UZ Brussel in Jette. Veel mensen in die wachtzaal durfden amper opkijken of waren beschaamd. Ik vond het confronterend om te merken dat er plots dichte vrienden zaten, terwijl we een maand eerder nog gaan eten waren en er niet werd over gesproken. (stil) Ik snap wel als geen ander dat een onvervulde kinderwens je raakt tot in het diepste van je ziel. We leven om ons voort te planten, en als dat niet lukt als je het wil, dan lijk je een beetje verder te sterven. Veel spontaniteit of een romantisch beeld kwam er in elk geval niet meer bij kijken. In mijn al drukke agenda moest ik plots al die extra afspraken inplannen. Op een gegeven moment lukte een bloedafname niet en vroegen ze om een dag later terug te komen. Toen ben ik gecrasht.” (denkt na) “En toch hoeven we niet beschaamd te zijn of ons ongemakkelijk te voelen om dat uit te spreken. Ik deed dat voor mijn volgers en vond veel troost, steun en herkenning. Veel mensen wachten drie maanden om te vertellen dat ze zwanger zijn ‘omdat er nog zoveel kan mislopen’. Als het dan zo is, dan moeten die mensen hun verdriet vaak alleen verwerken. Heel jammer is dat.”
“Als ik één tip mag geven: laat je testen. En als je kan, vries je eicellen in. Want als het te laat is, is er geen weg meer terug”
Stress
Meer dan 40 procent van de vrouwen in fertiliteitstrajecten ervaart symptomen van posttraumatische stress. “De klok tikt op zo’n moment heel luid in een stille ruimte. Ik was 32 en begon ook te panikeren. Bovendien krijg je in ons land zes cyclussen terugbetaald. Daarna is het voor je eigen rekening. Als je weet dat zo’n cyclus duizenden euro’s kost, dan komt er veel druk bij kijken. Wij zijn uiteindelijk op een letterlijk en figuurlijk wonderbaarlijke en natuurlijke manier zwanger geraakt.”
Maar heel die periode laat haar vandaag nog niet los. “Integendeel. We hebben twee gezonde en gelukkige kindjes, en een derde is niet meteen aan de orde. Maar in de frigo in Jette liggen er nog vier levensvatbare embryo’s. Dat betekent dat er daar ergens al een uiterlijk, karakter en een potentieel leven is gevormd. Je stelt jezelf dan de vraag: geven we die nog een leven? En welke kiezen we dan? Of schenken we ze aan de wetenschap? Er gaat geen dag voorbij of al die gedachten passeren.”
“Weet je, mijn verhaal is maar één van de zovele. Ik denk ook aan alleenstaande mama’s die misschien geen uitgebreid vangnet hebben of meisjes die in vervroegde menopauze gaan. We beginnen steeds later aan kinderen, omdat we eerst een carrière en financiële zekerheid nastreven. Ik zie veel jonge meisjes die er te veel over nadenken, die het te rationeel zien en zo schrik hebben om er aan te beginnen. Bovendien zorgen veel factoren, van ultrabewerkt voedsel tot stress, dat de hormonen verstoord worden. Daarnaast daalt de vruchtbaarheid na een bepaalde leeftijd heel snel. Die kinderwens heb je niet in de hand, maar plots kan het te laat zijn. Als ik één tip mag geven, los van je financiële situatie: laat je testen. En als je kan, vries je eicellen in. Want als het te laat is, is er geen weg meer terug. Ik hoop in elk geval met deze campagne een aanspreekpunt te worden, zoals ik zelf ook steun vond bij anderen die verder stonden in het traject.” (Bert Vanden Berghe)
Campagne FertiliTIJD
De campagne FertiliTIJD wil naar eigen zeggen jongeren en professionals sensibiliseren, en toekomstige ouders met vruchtbaarheidsproblemen verbinden via een zogeheten bondgenotencommunity. Daarnaast willen ze preconceptiezorg structureel integreren in Vlaamse opleidingen en de brede bevolking informeren. Er wordt ook gefocust op de eerste 1.000 levensdagen van een kind. “Er is een stijging van het aantal jongeren met een chronische ziekte”, weet gynaecoloog Wilfried Gyselaers aan de UHasselt. “Wanneer deze jongeren dan zelf aan gezinsuitbreiding beginnen, verhinderen de ziekten en hun behandeling vaak een normaal verloop van de zwangerschap, waarbij het kind de rekening betaalt en op zijn beurt zelf ook vroegtijdig chronisch ziek kan worden. Het is hoog tijd om deze intergenerationele overdracht van chronische ziekten een halt toe te roepen.” Volgend jaar plant Kinderwens vzw een publiek event en meerdere symposia in Vlaamse universiteiten en hogescholen.
Info: www.kinderwens.org/fertilitijd