Groen-boegbeeld Mieke Schauvliege: “N-VA bemoeilijkt de strijd tegen het échte antisemitisme”

AALTER – De Vlaamse regering staat onder hoogspanning. Mieke Schauvliege, fractieleider van Groen, is genadeloos: “Wat doet Vooruit nog in die regering?” Ze wijst naar de heisa over de Israëlische dirigent, maar ook naar andere dossiers. Grijpt deze groene kuitenbijter na de scalp van Pieter De Crem ook de scalp van Vlaams minister-president Matthias Diependaele?

Het Drongengoed in Aalter, het grootste bos van Oost-Vlaanderen. Mieke Schauvliege wou hier afspreken, omdat het waardevolle natuurgebied onder druk staat. We hebben amper goeiedag gezegd, of het groene kopstuk begint honderduit te vertellen. Dat de burgerbeweging Front voor Drongengoed al 10.000 handtekeningen verzamelde, zegt ze, tegen de plannen van Theo Francken (N-VA) om hier de kazerne van de toekomst te bouwen. Ze wijst op de rijke natuur en de zeldzame planten en dieren die hier leven. “Wat je hier aantreft, is van uitzonderlijke schoonheid. Dat mag niet verloren gaan. Ik zeg u: over mijn lijk! Desnoods lijm ik mij vast aan het beton van het vliegveld dat hier ligt.”

Schauvliege wijst op de beslissing van de vorige regering in de zomer van 2022 om de kazerne toe te wijzen aan Geraardsbergen. “Wat Francken wil, is achterhaald en onmogelijk. Drongengoed is Europees beschermde natuur. Bovendien horen wij van de militaire leiding dat er geen andere beslissing genomen is dan die van 2022.”

En toch bent u zenuwachtig?

“Ja, natuurlijk. Omdat Francken niet zal opgeven, vrees ik. Wij zijn nu extra centen aan het verzamelen om ook juridisch strijd te kunnen voeren. Want als hij hierin zou slagen, is echt geen enkel natuurgebied nog veilig. Dit is een voorbeelddossier”

Zou het echt zo’n ramp zijn? Defensie vertelt mij dat hun domeinen vaak bolwerken van biodiversiteit zijn.

“Dat klopt, maar dat zijn dan domeinen waar af en toe oefeningen plaatsvinden. Dat is hier niet het plan. (windt zich op) Francken wil hier maar liefst duizend militairen stationeren! Om zo’n kazerne te bouwen, ga je minstens 20 hectare moeten verharden. Je zal ook nieuwe wegen moeten aanleggen, want de kazerne zou gebouwd worden aan de twee landingsbanen in het hart van het domein. Dat betekent dus per definitie dat waardevolle natuur zal verdwijnen.”

Vindt u in Vlaams Omgevingsminister Jo Brouns (CD&V) een medestander?

“Dat weet ik niet. Voorlopig spreekt hij zich niet uit. Ik hoop dat hij beseft welke inspanningen ook de Vlaamse overheid al gedaan heeft om hier zo’n fantastisch natuurgebied te ontwikkelen. Dat teniet doen, is waanzin.”

Zal het ontslag van burgemeester Pieter De Crem iets veranderen aan de situatie?

“De Crem was voorstander van een kazerne of wat had je gedacht? Drie jaar geleden heeft hij hoogst persoonlijk, zelfs met zijn privé-emailadres, de kandidatuur van Aalter ingediend achter de rug van het schepencollege. De rest wist er niet van! In dat dossier stond geen woord over de natuur. Nu hij weg is, zal er alleszins minder druk zijn van de burgemeester. De Crem had ook goede banden met het leger.”

Bent u blij met zijn ontslag? Hij was hier in Aalter een kwarteeuw lang uw grootste tegenstander.

“Ja. Ik vind het niet meer dan normaal dat een burgemeester die discrimineert, ontslag neemt. Maar het belangrijkste is dat het inschrijvingsbeleid nu correct verloopt. Wat ik wel verschrikkelijk vind, is dat het bestuur nog altijd weigert om zich te excuseren tegenover de slachtoffers.”

‘Ooit zal hij vallen’, zei u jaren geleden al.

(knikt) “Omwille van hoogmoed. Dat is zijn probleem. Hij waant zich boven de wet. Als je dat kan blootleggen als oppositiepartij, mag je fier zijn. Twee jaar geleden voelden we voor het eerst dat er iets vreemds aan de hand was. Ik ben toen met een Excelletje aan de slag gegaan: datum van inschrijving, weigering, enzovoort. Zo kon je zien dat mensen met een vreemde familienaam anders behandeld werden.”

Toch blijft De Crem veel steun genieten onder de mensen. Wat doet dat met u?

“Is dat zo? Ik stel vast dat hij bij de verkiezingen bijna de helft van zijn stemmen verloren is. Vraag de mensen of een burgemeester de wet mag overtreden en ze zullen neen zeggen. Maar dat zijn niet de vragen die komen. De Crem is erin geslaagd hier een migratiedebat van te maken, terwijl dat er niets mee te maken heeft.”

Hebt u hem nog gezien sinds zijn ontslag twee weken geleden?

“Neen. Hij zou naar Japan vertrokken zijn. Aan een lokaal radiostation had hij een liedje aangevraagd: ‘Big in Japan’. Je moet maar durven!”

Is het niet vreemd dat hij kan aanblijven als Belgisch commissaris-generaal op de Wereldexpo in Japan?

“Wij vinden dat ook en we gaan daar binnenkort vragen over stellen in het federaal parlement. Al vrees ik dat de regering zich zal verstoppen achter het parket, dat nog uitspraak moet doen.”

En nu: na de scalp van De Crem ook die van Vlaams minister-president Matthias Diependaele?

(lacht) “Neen, maar we zijn wel heel kritisch voor zijn beleid. Hij wil twee miljard besparen om zijn begroting in evenwicht te krijgen. Hoe zal hij dat doen? Wij vrezen dat ze weer gaan besparen op de kap van de gewone Vlaming. Maar intussen beslissen ze wel met een vingerknip om miljarden uit te geven aan defensie en de nationale luchthaven (de Vlaamse overheid koopt 39 procent van de aandelen van de luchthaven voor 2,77 miljard, red.). Wij vinden dat niet normaal.”

Komende week zou Diependaele zijn Septemberverklaring moeten afleggen (tenzij de begrotingsbesprekingen fout lopen). Wat verwacht u daarvan?

“Minstens duidelijkheid over het budget. Als wij iets naar voren mogen schuiven, zijn het extra investeringen in het klimaat. We hebben alweer de droogste zomer ever achter de rug. De schade in heel Europa: 43 miljard! Als je zo makkelijk geld kan vrijmaken voor defensie, moet je dat ook voor het klimaat kunnen.”

Wat zou u concreet doen?

(op dreef) “Vlaanderen voorbereiden op de klimaatverandering. Uit een studie blijkt dat een waterbom op Vlaanderen 8 miljard zou kosten. De grootste schade, maar liefst 6,5 miljard, zou geleden worden in Gent en omgeving. Als je dat weet, zou je toch verwachten dat een regering daar werk van maakt. (kwaad) Maar wat zien we in de investeringsplannen van diene minister De Ridder (N-VA)? Dat er nul, noppes, nada naar Gent gaat. Voor Antwerpen is uiteraard wel weer geld, terwijl Antwerpen dankzij het Sigmaplan al beschermd is tegen overstromingen. Dat is echt niet oké.”

Er heerst hoogspanning in de regering. Het was bijna ongezien hoe Cultuurminister Caroline Gennez (Vooruit) de voorbije weken in het strafhoekje werd gezet door coalitiepartner N-VA. Zij wil/mag niet meer spreken over haar bevoegdheden, zolang de begrotingsbesprekingen lopen. Hoe kijkt u daarnaar?

“Wat doet Vooruit eigenlijk nog in die regering? Dat vraag ik mij af. Vooruit zit erbij en kijkt ernaar. Dat de premier zelfs naar een concert in Duitsland trekt om Gennez de les te spellen, is echt waanzin. Over Gaza kon De Wever een hele zomer lang geen woord kwijt, maar als het gaat over een Israëlische dirigent …

Kijk: ik stel vast dat nu ook de VN zegt dat er een genocide plaatsvindt in Gaza. Wel, het is tijd dat Vlaanderen daar naar handelt. Gennez moet van ons geen ontslag nemen, maar wat zij wel moet doen, is haar culturele boycot uitvoeren.”

U was blij dat het Festival van Vlaanderen besloot om het concert van Lahav Shani te annuleren?

“De raad van bestuur heeft deze beslissing genomen na rijp overleg. Ik vind dat wij dat moeten respecteren.”

Het bestuur werd onder druk gezet door Vooruit en Groen. Vindt u dat oké?

(ontwijkend) “Ik zou het straf vinden dat Groen zoveel macht heeft om zo’n beslissing door te duwen. Ook andere partijen zijn vertegenwoordigd in de raad van bestuur. De twee N-VA’ers waren aanwezig toen de beslissing werd genomen en zij hebben niets gezegd. Het is pas nadien dat zij hun kar keerden, omdat ze teruggefloten werden door Bart De Wever.”

Opnieuw: vindt u het niet ongezond dat de politiek zoveel invloed uitoefent op een culturele instelling?

“In zo’n raad van bestuur zitten inderdaad politieke vertegenwoordigers, maar daar zitten ook veel andere mensen met expertise. De beslissingen worden samen genomen. Ik denk dat dat een gezond democratisch principe is.”

De annulering is een knieval voor het antisemitisme, zegt de Duitse minister van Cultuur. Heeft de man geen punt?

“Maar komaan, dat is toch onzin? De dirigent werd gevraagd om een oordeel te vellen over de genocide en hij weigerde dat. Dan kan je bijna niet anders dan annuleren.”

“Als Israël meedoet aan het Eurovisiesongfestival, dan moet België daar wegblijven”

“Dat is geen antisemitisme. Ook N-VA bestempelt elke kritiek op Israël als antisemitisme. Zij nemen eigenlijk de retoriek van Netanyahu over. Ik vind dat gevaarlijk en dat bemoeilijkt de strijd tegen het echte antisemitisme. Je moet eens kijken naar onze betogingen over Gaza. Daar lopen heel wat mensen mee van de joodse gemeenschap.”

Hier wordt wel iemand uitgesloten op basis van afkomst.

(wikt haar woorden) “Ik ga akkoord dat individuele situaties zoals deze moeilijk zijn. Het is daarom dat Gennez haar culturele boycot moet uitvoeren net zoals we doen tegenover Rusland. Geen voorstellingen meer van Israëlische makelij. Als de lijn duidelijk is, ga je niet meer in ingewikkelde situaties komen zoals deze.”

Het volgend debat komt eraan: het Eurovisiesongfestival. Spanje trekt zich terug omdat Israël meedoet. Wat moet ons land doen?

“Hetzelfde. Als Israël meedoet, moet België daar wegblijven. Al hoop ik in de eerste plaats dat Israël uitgesloten wordt. Maar als dat niet gebeurt, blijf je daar beter weg. Je kan toch geen show opvoeren voor miljoenen kijkers met een land dat intussen een hele bevolking aan het uitmoorden is. Waar zijn we mee bezig?”

Terug naar het Vlaams halfrond. De regering-Diependaele is intussen een jaar aan de slag. Wat is uw eerste balans?

“Er zijn twee grote dingen. Ten eerste is het opvallend hoezeer een Vlaams-nationalist als Diependaele aan het handje loopt van de federale regering. Het is De Wever die beslist en Diependaele die uitvoert. Je zou zo’n onderdanige houding niet verwachten van een Vlaams minister-president. En twee: het beleid is een voortzetting van het beleid van de vorige Vlaamse regering. Er zijn nauwelijks verschillen. Waar is de sociale toets die Vooruit beloofd heeft? De prijzen voor het openbaar vervoer gaan omhoog, niet omlaag. Waar is het ambitieus klimaatbeleid?”

“De Crem diende de kandidatuur van Aalter voor de omstreden kazerne in achter de rug van het schepencollege”

“Energieminister Melissa Depraetere (Vooruit) verkoopt vooral veel praatjes, maar doet heel weinig. Of neem welzijn. Kan je echt zeggen dat Caroline Gennez het beter doet dan haar voorganger Hilde Crevits (CD&V)? Ik niet. Dat vind ik heel ontgoochelend. Vandaar dat ik mij afvraag: wat doet Vooruit eigenlijk in die regering? Het is lang niet alleen over Israël dat zij weggeduwd wordt door N-VA.”

Kan u ook iets positief zeggen over deze regering?

(blaast) “Dat wordt ver zoeken, hoor. Oké, er is extra budget voor welzijn, maar in de praktijk zien we geen vooruitgang. Er loopt vooral veel fout.”

Opnieuw een kritiek. Een regeerakkoord van meer dan 200 pagina’s moet toch ook een positief element bevatten?

“Wellicht wel, ja. Laat me even denken. (zwijgt) Ik kan eigenlijk niet direct iets noemen. Ik was aanvankelijk gecharmeerd door het voornemen van Jo Brouns om landbouw en natuur te verzoenen, maar in de praktijk komt daar niets van in huis. Als hij moet kiezen, kiest hij altijd voor landbouw. We zien dat in de discussie over de kwaliteit van het drinkwater, over de piekbelasters, enzovoort.”

Tot slot: dankzij uw oppositiewerk en het ontslag van De Crem kwam uw partij nog eens op de voorgrond. Mag ik zeggen dat Groen verder vooral afwezig is in het maatschappelijk debat?

“Dat vind ik niet. Ik denk dat wij de voorbije weken op verschillende debatten gewogen hebben. Twee andere voorbeelden: Gaza en de bomenkap in Deurne. Dus zeggen dat wij afwezig zijn, klopt niet. Maar oké, natuurlijk moeten we nog zichtbaarder kunnen worden. Dat heeft tijd nodig. Je kan niet verwachten dat een partij die de verkiezingen verloor en omgevormd moet worden, een jaar later alweer helemaal op de voorgrond staat. Gun ons nog wat tijd. Wij hebben Gaza op de agenda gezet en de komende maanden gaan we hetzelfde doen met het klimaat.”