Bijna 200.000 inschrijvingen: steeds meer Vlamingen gaan naar de kunstacademie

BRUSSEL – Notenleer, tekenles, dans… Die hobby’s blijken populairder dan ooit. Bijna 200.000 Vlamingen gaan naar de kunstacademie, dat zijn er 30.000 meer dan tien jaar geleden. En opvallend: ook volwassenen schrijven zich massaal in. “We merken dat – meer dan vroeger – de dertigers en veertigers op zoek zijn naar zelfontplooiing en sinds corona blijven ze het liefst ook zo ver mogelijk weg van hun schermen.”

Het aanbod van het deeltijds kunstonderwijs (DKO) is heel uitgebreid. Vlaanderen telt momenteel 153 erkende academies voor muziek, woord, beeld- en audiovisuele kunst of dans, goed voor samen 1.487 vestigingen waar les kan gevolgd worden.

Vorig schooljaar werd er afgeklopt op 199.000 inschrijvingen in het hele Vlaamse gewest. Tien jaar geleden waren dat er nog 30.000 minder, zo blijkt uit cijfers van Onderwijs Vlaanderen.

Musicalhype

Geert Hendrix van Podiumacademie Lier – de grootste speler in het landschap van het DKO – ziet ook zijn vestigingen jaar na jaar groeien. “Deels komt dat volgens mij wel omdat we ook ons aanbod blijven verbreden. We evolueren mee met de trends die we in de maatschappij tegenkomen. Denk maar aan de musicalhype, de populariteit van muziekproductie, de opmars van de vele singer/songwriters… We hebben daar opleidingen rond gecreëerd die nu héél hard in trek zijn.”

Van de vier hoofddomeinen blijft muziek anno 2025 met 84.144 inschrijven in heel Vlaanderen dé populairste academische hobby, op de voet gevolgd door de beeldende kunsten. Opvallend is dat het aantal leerlingen dat zich inschrijft in een academie om te dansen met acht procent gedaald is ten opzichte van tien jaar geleden. Tegelijk stijgt het aantal leden bij privé-dansscholen – volgens statistieken van Sport Vlaanderen – wél sterk.

“Dat kan verschillende redenen hebben”, weet directeur Hendrix. “Mede door de populariteit van allerlei dansprogramma’s op televisie is het belang van voldoende podiummomenten groter dan ooit. Leerlingen willen graag tonen wat ze kunnen tijdens grote, artistieke voorstellingen.”

Op het podium staan

Dat optreden een belangrijke drijfveer is voor al die ballerina’s en dansers, bevestigt ook Lotte De Lathouwer uit Lier. Lotte is nu 15 en danst al tien jaar klassiek en hedendaags ballet bij de Podiumacademie. “Waarom mijn ouders daarvoor hebben gekozen weet ik niet”, lacht ze. “Maar ik heb alleszins nooit overwogen om over te stappen naar een andere dansschool. De lessen zijn hier goed en professioneel, en ik krijg de kans om heel vaak op het podium te staan. Er is standaard één toonmoment per jaar, maar als je extra lessen volgt kan dat oplopen tot ongeveer tien optredens per jaar. De adrenaline op het moment zelf, maar ook het leren van de nieuwe choreografieën en de repetities: ik hou er echt van.”

Net als Lotte zijn er nog 45.000 tieners die aangesloten zijn bij een academie, goed voor een kwart van alle inschrijvingen. Toch is het de enige groep die minder talrijk aanwezig is in het DKO dan tien jaar geleden. “We spreken daar echt van een paradox. Wanneer kinderen naar het middelbaar gaan willen ouders vaak dat ze hun hobby’s beperken, en dan wordt er nogal snel gekozen voor de meest ‘ontspannende’ hobby, zoals een jeugdbeweging”, zegt de directeur van de Podiumacademie. “Elke vrijetijdsbesteding heeft positieve eigenschappen, maar een kunstopleiding – in welke vorm dan ook – biedt ook echt een meerwaarde in de schoolcarrière en de algemene ontwikkeling van tieners. Zowel het intellectuele als het motorische en het emotieve aspect komen bij ons aan bod, een feestje voor het brein noemen wij dat. Daarnaast leren ze hier dat niet alles draait rond resultaat en presteren: niet iedereen moet een toptalent zijn in wat hij of zij doet.”

Intenser kijken

Ook de volwassenen schrijven zich massaal in bij hun plaatselijke academie. En dan doen ze het vaakst voor lessen rond beeldende- en audiovisuele kunsten. Beeldhouwen, graffiti, modeltekenen, glaskunst, juweelontwerp, animatiefilms, schilderen… de 45-plussers zijn helemaal fan. Veerle Deforce (52) uit Gent is er een van. Zes jaar geleden klopte ze aan bij een kunstacademie en schreef ze zich in voor een fotografieopleiding. “In het dagelijkse leven ben ik zelfstandige, ik wou graag iets doen dat daar helemaal niets mee te maken had. Ik twijfelde om eerst iets met grafische vormgeving te doen, maar dat zou dan weer functioneel geweest zijn. Ik wou gewoon iets doen uit passie, omdat het leuk is”, zegt Veerle. En zo geschiedde. De Gentse mama werd naar eigen zeggen verliefd op de kunstvorm en spendeert nu twee avonden per week in de academie. “Dit gaat verder dan enkel de technische kneepjes onder de knie krijgen. Ik leer echt intenser kijken naar de wereld, ik leer hoe ik een gevoel op beeld kan overbrengen. Daarnaast word ik omringd door mensen met dezelfde interesse van alle mogelijke leeftijden, ik zit hier echt op mijn plek.”

Veerle volgt les aan de Academie voor Beeldende Kunst Gent, waar ze alle trends en verschuivingen aan de lijve ondervinden én daar ook op inspelen. “Volwassenen hebben drukkere levens dan kinderen en jongeren, dus bieden wij bepaalde opleidingen in flexibelere trajecten aan. Ook proberen we voor alle doelgroepen zo laagdrempelig mogelijk te zijn en in zoveel mogelijk lokale buurten een lesgebouw te hebben”, zegt directeur Michiel Bolliou. “We merken dat – meer dan vroeger – de dertigers en veertigers op zoek zijn naar zelfontplooiing, en sinds corona het liefst ook zo ver mogelijk weg blijven van hun schermen. Alles wat met digitaal te maken heeft, is nu minder populair. Mensen willen weer iets met hun handen doen, de enorme snelheid waaraan onze keramiekcursussen volzet geraken bewijzen dat.” (Phebe Somers)