Sp.a-voorzitter John Crombez schept duidelijkheid over heikele thema’s: “Deze regering is blind voor fraude”
De Dag van de Arbeid, dat is de hoogmis van de socialisten. Een ideaal moment voor voorzitter John Crombez (42) om een en ander duidelijk te stellen. Zijn standpunt over de pushbacks bijvoorbeeld. Of het kindergeld. En een eventuele lijstvorming met PVDA. Dat zijn partij ideologisch zou zwalpen, noemt hij nonsens. “Ik weet heel goed waar ik naartoe wil.”
Hoe belangrijk is 1 mei voor u als voorzitter?
Heel belangrijk. Deze dag heeft anno 2016 weer aan betekenis gewonnen. Wereldwijd. De Franse econoom Thomas Piketty heeft gelijk: de superrijken worden rijker, terwijl een groot deel van de bevolking moet inleveren. Je ziet dat ook in ons land. Nu ik geen parlementslid meer ben, heb ik meer tijd om de straat op te gaan. Je voelt dat de mensen ongerust en kwaad zijn. Over hun financiële situatie, de terreurdreiging, de vluchtelingen. En wat doet de regering om het gat in de begroting op te vullen? De pensioenen en de langdurig zieken aanpakken. Je zou kwaad worden als je ziet dat er amper 65 miljoen wordt ingeschreven voor de aanpak van fraude, maar wel 122 miljoen voor de aanpak van langdurig zieken.
Welke boodschap wil u vandaag meegeven?
Dat er eerlijke alternatieven zijn. Wij hebben donderdag tien voorstellen gepresenteerd die we ook effectief in het parlement gaan neerleggen.
Eén ervan is het afschaffen van de afkoopwet voor grote fraudeurs. Waarom hebt u dat de vorige legislatuur niet zelf gedaan toen u staatssecretaris voor Fraudebestrijding was?
Omdat ik dat niet kon. De minister van Justitie (Annemie Turtelboom, Open VLD, red) wou eerst een evaluatie, en ik was daarmee akkoord. Die is er nu, en die is negatief over de wet. Maar toch wil de regering ze niet afschaffen.
Die kritiek krijgt u nu wel, dat het makkelijk spreken is vanuit de oppositie.
Tja, dat overkomt elke partij die na een bestuursperiode in de oppositie belandt. Dat is lastig, want dat leidt de aandacht af van de inhoud. Maar dat zal mij niet tegenhouden de vinger op de wonde te leggen. Ik heb als staatssecretaris gerealiseerd wat mogelijk was. Men zei toen zelfs dat ik veel te hard ging. Wij haalden elk jaar meer geld uit fraudebestrijding: dat is geld dat je niet meer bij de mensen moet halen. Maar deze regering is blind daarvoor. Wij hebben de btw op elektriciteit verlaagd naar 6 procent. Wat doet deze regering? Ze opnieuw verhogen. Is dat niet onrechtvaardig? Dat maakt voor veel mensen het verschil tussen rondkomen en niet rondkomen.
Die btw-verlaging was een tijdelijke maatregel. U had dat ook definitief kunnen verankeren.
CD&V weigerde dat. Zij liep niet warm daarvoor.
Wat vindt u van de kritiek dat sp.a ideologisch aan het zwalpen is?
(blaast) Ik vind dat ongelooflijke nonsens. Er is één journalist in één krant die dat schrijft (Joël De Ceulaer in De Morgen, red). Ik heb altijd gezegd dat ik ook de thema’s die moeilijk liggen, intern en maatschappelijk, wil benoemen. Dat leidt tot debat, ja. En dat zal bij sommigen het beeld creëren van een partij die niet weet waar naartoe, maar liever dat dan zwijgen over moeilijke issues. En wees gerust, ik weet heel goed waar ik naartoe wil. Ik wil een socialistische partij die weer dicht bij de mensen staat.
Ik wil ook de thema’s benoemen die moeilijk liggen. Dat leidt tot debat, ja.
Een voorbeeld is het kindergeld. Wilt u dat nu afhankelijk maken van verplichte kinderopvang of niet?
Neen. Het kindergeld mag niet gekoppeld worden aan voorwaarden. Is dat duidelijk genoeg? En ja, ik heb geopperd om dat te bekijken. Dat is omdat ik kinderen op heel jonge leeftijd wil stimuleren naar de kinderopvang te gaan. Dat is belangrijk voor hun ontwikkeling. Maar uit studies blijkt dat het niet de beste oplossing is om dat te koppelen aan het kindergeld. Ik ben niet te beroerd om dat toe te geven. Maar is dat zwalpen? Dat vind ik niet. Een partij móet nieuwe ideeën uittesten.
Een ander voorbeeld: de vluchtelingen. Staat sp.a achter pushbacks naar Turkije of niet?
Neen. Pushbacks zijn mensonwaardig: dat is letterlijk een boot terugduwen met mensen die op de vlucht zijn voor een oorlog. Dat doe je niet.
U steunt toch het plan om vluchtelingen terug te sturen naar Turkije?
(feller) Dat zijn geen pushbacks. Mensen worden hervestigd op een humane manier. En daar pleit ik voor, ja. Dat is nodig om controle te krijgen over de vluchtelingenstroom. Al is het natuurlijk pijnlijk dat Europa dat akkoord met Turkije heeft moeten sluiten, een land dat zelf de mensenrechten niet respecteert. Griekenland kon echter niet anders dan Turkije als veilig land erkennen. Kijk, je moet in de eerste plaats mensensmokkel stoppen en ervoor zorgen dat er geen mensen meer verdrinken. Dat lijkt nu te lukken. Is het akkoord met Turkije daarom ideaal? Neen, natuurlijk niet. Maar het echte probleem zit bij Europa zelf. Dat heeft elke vorm van solidariteit kwijtgespeeld. Idealiter zouden er aan de grenzen van conflictgebieden safe havens opgericht moeten worden met degelijke huisvesting, onderwijs, noem maar op. En laat daar dan die miljarden naartoe gaan die Europa vandaag aan Erdogan geeft.
U bent voor uw standpunt wel stevig onder vuur genomen binnen uw partij, en die kritiek bleef niet intern.
Ik wist dat mee debatteren over dit onderwerp heel gevoelig zou zijn. Maar dat hoeft niet elke keer zo naar buiten te komen. Het partijbureau is uiteindelijk wel snel tot één standpunt gekomen, en dat is ook gepubliceerd op onze website.
Als Jan Jambon (N-VA) een ernstig probleem benoemt, dat er moslims zijn die de terreur steunen, verlegt de oppositie de aandacht naar zijn woorden, de dansende moslims.
(snel) Heeft mijn partij daar veel kritiek op gegeven? Dat dacht ik niet. Wij hebben wel gezegd dat een minister niet zomaar iets kan poneren, dat hij die feiten moet aantonen. Maar wij hebben geen kritiek geuit op zijn vaststelling dat er een probleem is. Er zijn steunbetuigingen geweest voor de aanslagen. Hoeveel weet ik niet. Dat doet er ook niet toe. Dat moet aangepakt worden.
Het kindergeld mag niet gekoppeld worden aan voorwaarden. Is dat duidelijk?
Kan radicalisering ingedijkt worden?
Absoluut. Dat hebben experten vorig jaar heel duidelijk gemaakt in het Vlaams parlement. Radicalisering is een weerkerend fenomeen in de geschiedenis en kan ingedijkt worden. De oorzaken zijn heel genuanceerd. Er is vaak een probleem met jongeren die niet meer geloven in de instellingen. Ze voelen dat niet iedereen gelijk behandeld wordt. Discriminatie kan aan de basis liggen. Maar dat is niet het enige. Het volledige parlement, op Vlaams Belang na, was het daarmee eens. Ik vond het dan ook vreemd dat minister Homans (N-VA) vorige week met een andere analyse kwam, dat het probleem alleen bij de nieuwkomers ligt, die wel alle kansen krijgen, maar die gewoon niet grijpen.
Gelooft u in de onderzoekscommissie over de aanslagen in Brussel?
Absoluut. Wie denkt dat dit zomaar zal passeren, vergist zich. Deze commissie moet haarscherp blootleggen wat fout is aan ons veiligheidssysteem. En dat moet dan eindelijk aangepakt worden. Want daar ligt het probleem. Allé, het Vlaams parlement lanceert vorig jaar 55 maatregelen tegen radicalisering, maar daarvan zijn er na een jaar amper 13 uitgevoerd. Je stelt vast dat teruggekeerde Syriëstrijders nog steeds niet opgevolgd worden. En waar blijft die eengemaakte politiezone in Brussel?
Moet u dat niet vragen aan de kameraden van de PS?
Waarom? Je hebt hiervoor gewoon een meerderheid nodig. De regering kan initiatief nemen. Wij zijn zelfs bereid mee te stemmen. De PS kan dat niet tegenhouden. Ik heb de indruk dat de regering het zelf intern niet eens is. En de PS is dan natuurlijk een makkelijke excuustruus.
In mei gaat u de boer op om steun te vinden voor het cumulverbod waarover het partijcongres van 5 juni stemt. Waarom is dit zo belangrijk?
Een moderne socialistische partij moet dicht bij de mensen staan. Eén persoon, één functie is dan heel logisch. Ik voel veel steun van militanten, hopelijk laten de afdelingen hun leden vrij stemmen. Dat zal ingrijpende gevolgen hebben, ja. Maar een Daniel Termont in Gent bewijst dat het werkt.
Opvallend: Yasmine Kherbache vindt het niet ondenkbaar dat sp.a, Groen en PVDA met één lijst opkomen bij de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen.
Dat lijkt mij zeer verregaand. Met Groen hebben we al veel kartels. En besturen met PVDA, direct. Dat doen we vandaag al in Borgerhout. Maar dit idee gaat veel verder. Ik zie dat niet gebeuren.
Is het al zeker dat u in Oostende opkomt?
Honderd procent zeker zelfs.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier