Van timide metser tot wondercoach, het verhaal van Philip Mestdagh: “Ik laat de Cats niet in de steek”

IEPER – Hij zou de terechte laureaat zijn van Coach van het Jaar. Philip Mestdagh (55) is namelijk de architect van de Belgian Cats, onze basketdames. Zijn verhaal leest als een sprookje: van metser tot wondercoach. En het happy end moet nog komen. Wij trekken naar het hart van de Westhoek voor een diepgaand gesprek.

De Belgian Cats verrasten in 2017 de wereld toen ze brons pakten op het EK. Dat huzarenstukje werd dit jaar bevestigd met een vierde plaats op het WK. Wie dit voorspelde in april 2015, toen Philip Mestdagh het roer overnam als bondscoach, werd voor gek verklaard. Onze basketdames stelden niets voor op internationaal niveau. “Ik was al twee jaar assistent”, blikt Mestdagh terug. “Ik wist dat er méér mogelijk was met dit team. Maar dit scenario, neen, dit had ik niet durven dromen. Amper vijf jaar geleden speelden wij interlands voor pakweg twintig man, vandaag zitten de arena’s vol. Maar ik blijf nuchter. Dit sprookje blijft niet duren. Ik hoop het nog twee jaar te rekken. We hoeven ons niet meer te verstoppen: de Olympische Spelen van 2020 zijn het grote doel.”

Wat is de kracht van dit team?

De speelsters. We hebben goede en zéér goede speelsters. Een Emma Meesseman bijvoorbeeld is top in Europa. De anderen trekken zich daaraan op. Ook belangrijk: wie komt, komt graag. De meisjes wíllen spelen voor de Cats. Vijf jaar geleden moesten we soms smeken. Goesting heeft natuurlijk te maken met succes. Ook een belangrijke factor is Ann Wauters. Zij is mijn verlengstuk. Als zij spreekt, luistert iedereen. Weinig speelsters hebben die kracht.

Je vergeet jezelf. Jij wordt de architect genoemd.

(lacht) Ik heb het voordeel dat ik die meisjes goed ken. Acht van de twaalf heb ik weten opgroeien. Sommigen in Ieper, anderen bij de nationale jeugd (Mestdagh was vroeger jeugdcoach, red.). Ik denk dat ik vooral een spel heb gevonden op maat van die speelsters. Ze voelen zich allemaal goed in hun rol. Ze gunnen elkaar iets, gaan door het vuur. Ik hoop dat dat mijn invloed is.

Je hebt ook je twee dochters onder je hoede, Kim en Hanne. Kan de vader makkelijk plaats ruimen voor de coach?

Ja. Dat is zelfs een evidentie geworden. Op het veld ben ik de coach, thuis ben ik de papa.

Kim zei nochtans in deze krant dat dat vroeger wel eens botste.

Tja, ken je dat? Meisjes worden groot, beginnen te rollen met hun ogen en daar kan de coach niet tegen. (lacht) Neen, ik ben zelf ook rustiger geworden. Vroeger was ik strenger voor hen dan voor anderen. Dat was fout.

“Wij willen heiliger zijn dan de paus. Twaalf landen hebben
een Amerikaanse speelster.
In België kan dat niet.”

Lijken de coach en de papa op elkaar?

Ja. Ik zet nooit een masker op. Ik ben streng, maar kan ook zacht zijn. Regels moeten gevolgd worden. Wie dat doet, mag veel van mij. Mijn drie kinderen zijn allemaal op hun achttiende naar Amerika getrokken om basket en studie te combineren. Ik was daar geen voorstander van. Toen de eerste vertrok, onze Robin, ben ik daar een week ziek van geweest. Maar ik heb ze laten doen. Ik wist dat ze discipline zouden tonen.

Is het geen klein mirakel waar jij staat? Weinig metsers doen dit na.

Dat is waar. (blaast) Het is eigenlijk ongelooflijk dat ik leraar en coach ben geworden. Waar is de tijd, zeg. (even stil) Ik ben opgegroeid in een arbeidersgezin in Beselare. De kerktoren was mijn wereld. Naar Ieper gaan, was al een serieuze verplaatsing. Op reis gaan was geen optie. Op mijn twaalfde stuurde mijn vader me naar de vakschool. Ik was nochtans een goede leerling, en wou eigenlijk naar het college. Dat mocht dus niet. En wie op de vakschool zit, gaat werken op zijn achttiende. Ik heb voor de bouw gekozen.

Wat betekende basket toen in je leven?

Niets. Ik wou coureur worden, maar mijn ouders hadden dat geld niet. Ik ben toevallig opgepikt door een turnleraar. Die haalde me naar Ieper om te basketten. Ik was al veertien. Ik heb het uiteindelijk tot derde klasse geschopt.

Hoe is het onderwijs op je pad gekomen?

Eens je getrouwd bent en je begint aan kinderen, ga je ook nadenken over je leven. Ik begon spijt te krijgen. Ik stond daar elke dag buiten te metsen. Had ik maar verder gestudeerd. Ik ben toen een D-cursus gaan volgen om les te geven. En ik vond meteen werk: veel bouwleerkrachten zijn er niet. Ik heb meer dan twintig jaar héél graag voor de klas gestaan. In Ieper viel dat ook te combineren met basket (Mestdagh was daar tien jaar damescoach, red.).

Drie jaar geleden nam je loopbaanonderbreking om voltijds coach te worden. Wat dreef je daartoe?

De kans om coach te worden van Castors Braine. Ik wou dat niet laten liggen. Ik was ook net bondscoach geworden. Dat viel niet te combineren. Nu, dat was geen groot risico. Als de basketwereld mij beu is, kan ik gewoon terug naar de klas.

Heb je financieel gewonnen of verloren?

Ik stel één eis aan de clubs waar ik werk: ik wil geen verlies maken. Ik verdien dus evenveel als een leerkracht. Ik zou eigenlijk eens op tafel moeten slaan, zeker bij de bond. Maar dat zit niet in mij. Zelfs na het WK is niet gesproken over bonussen. Maar goed, geld is niet mijn drijfveer. Dat heb ik wel al bewezen. Presteren, dat is mijn drijfveer.

“Ik ben opgegroeid in een arbeidersgezin. De kerktoren was mijn wereld.”

Vandaag combineer je de Cats met eersteklasser Namen. Is dat zwaar?

Dat weegt wel, ja. Je hebt geen tijd om te genieten. Eén dag na het WK stond ik alweer in Namen. Je bent zeven dagen op zeven met basket bezig. Ik slaap amper één nacht per week in mijn eigen bed. De andere dagen zit ik op een appartement in Namen. Gelukkig aanvaardt mijn vrouw die levenswijze. Ze probeert ook elke week naar daar te komen. Maar dit is niet ideaal, neen. Na een seizoen ben ik écht op.

Waarom heb jij altijd vrouwen gecoacht?

Dat is toevallig gegroeid. Je voert je dochters naar de jeugd en je wordt gevraagd om eens in te springen. Daarna wordt je gevraagd om een team te coachen. Voor je het weet, ben je een damescoach. Nu nog de stap naar de heren zetten, zou niet te doen zijn. Dan moet je weer onderaan de ladder beginnen.

Denk jij soms aan het buitenland?

Ik zou een mooi aanbod zeker overwegen. Al zou dat moeilijk te combineren zijn met de Cats. Ik ga hen niet in de steek laten. Laat me zeggen dat tot 2020 België primeert. Daarna is alles mogelijk. De Spelen zijn echt wel het summum voor mij. Dan zou ik álles bereikt hebben met de Cats en is het tijd voor iemand anders.

Hoe schat je de kansen in?

We moeten top zes halen op het EK in juni. Als dat lukt, moet ook het kwalificatietornooi van volgend jaar lukken. Het EK wordt volgens mij de moeilijkste stap. Ik zie echter dat twaalf van de zestien landen een Amerikaanse speelster in hun rangen hebben. In België kan dat weer niet. (zucht) We willen blijkbaar heiliger zijn dan de paus. Iemand als Celeste Trahan-Davis speelt al zes jaar in België, maar is nog steeds geen Belg. Ik begrijp dat niet.

Zou dat niet gevaarlijk zijn voor de teamgeest? Iemand zou plaats moeten maken.

Ik vraag ook niet om vijf meisjes te naturaliseren. Maar één iemand kan ons wel sterker maken. Het is daarna aan mij om ervoor te zorgen dat de teamgeest intact blijft. Ik zal nooit iemand selecteren die dat in gevaar kan brengen.

Word jij Coach van het Jaar?

(droog) Roberto Martinez is ook genomineerd, hè. Ik denk dus niet dat ik kans maak. Het zijn tenslotte sportjournalisten die stemmen. Weinigen hebben voeling met basket. De Duivels zijn trouwens derde geworden op het WK. Dat is nóg beter. Wie weet, kan ik wel tweede worden. Al is wat Vital Heynen presteerde, wereldkampioen worden met Polen, ook héél indrukwekkend.

Het sportrapport van Philip Mestdagh

Als kind was mijn idool …

Eddy Merckx. Ik wou als kind wielrenner worden.

Vandaag heb ik grote bewondering voor …

LeBron James. Die man is ook naast het veld een grote persoonlijkheid. Hij investeert bijvoorbeeld in onderwijs voor arme kinderen.

Mijn mooiste sportmoment?

Vierde worden op het WK. Dat was dé bevestiging dat we tot de top van de wereld behoren.

Mijn grootste ontgoocheling?

Degraderen met Ieper in 2014. Ik heb daar promotie na promotie meegemaakt, tot en met de titel in eerste in 2012. Daarna volgde helaas de onvermijdelijke leegloop.

(foto belga)