Een festival hier, een terrasje daar, afgewisseld met een zonnige barbecue en een Instagram-waardige reis. Veel mensen kijken reikhalzend uit naar de zomer, maar niet iedereen wordt er blij van. De zomer van 2022 wordt er een waarin alles weer kán, maar moeten we het daarom ook allemaal doen? De sociale verwachtingen en druk die de zomermaanden met zich meebrengen, zorgt ervoor dat we nú al vakantie nodig hebben om van onze vakantie(plannen) te bekomen. Een pleidooi om de zomer te beleven waar jíj – en niet je Instagram-feed – nood aan hebt.

Zodra de zon schijnt, krijgen we het gevoel dat we alles uit de dag moeten halen. De natuur in, met vrienden op het terras zitten: als je maar buiten bent. Nu de laatste coronamaatregelen weggevallen zijn, lijkt de druk groter dan ooit om er een tópzomer van te maken. Wat maakt dat we die sociale druk ervaren?

Eva Hoorens, hoogleraar sociale psychologie aan het Centrum voor Sociale en Culturele Psychologie van de KU Leuven: “De mens is een heel beïnvloedbaar kuddedier. Als we ervan overtuigd zijn dat anderen er een knalzomer van willen maken, dan denken we dat we dat zelf ook moeten willen. Want anders zouden we daar mísschien wel spijt van kunnen krijgen. Ook op vakantie steekt hetzelfde fenomeen de kop op. Bij een vakantie in de bergen overtuigen we er onszelf van dat we interessante en lange bergtochten móéten maken, gewoonweg omdat het zo hoort. En dat terwijl je eigenlijk liever op een terras zou zitten met een goed boek. Mensen doen vaak dingen die ze zelf niet zo leuk of bijzonder vinden, puur omdat anderen het doen. Daarbij komt ook nog een deel competitiviteit kijken, waardoor we voortdurend naar een – vaak onhaalbare overtreffende trap streven. De verwachtingen worden aangewakkerd door idyllische plaatjes in reisgidsen of op sociale media, maar dat is niet realistisch en zorgt voor teleurstelling. Het vele ‘moeten’ zorgt ervoor dat je batterij niet oplaadt op reis. Mensen hebben het idee dat ze continu gelukkig móéten zijn op vakantie, maar het leven laat zich niet regisseren en is niet altijd even leuk, ook niet op vakantie.”

TIP! Omring je met mensen die dezelfde waarden en voorkeuren als jij delen. Door ons kuddekarakter te koppelen aan de zaken waar we waarde aan hechten, vermindert de sociale druk om een leven te leiden dat je niet wil leiden.

Iedereen is weg

De zomerperiode zorgt niet alleen voor FOMO (Fear of missing out), maar kan ook een gevoel van eenzaamheid versterken. Op sociale media verschijnen voortdurend foto’s van de beste versie van onszelf, en dus óók beelden van vrienden op feestjes, barbecues en gezellige picknicks.

Het contrast kan hard zijn voor wie alleen thuiszit. Je sociale netwerk –hoe groot ook– krimpt sowieso aanzienlijk tijdens de zomerperiode gezien velen hun vrije tijd zoveel mogelijk op voorhand invullen. Professor Hoorens: “Als we de wereld van sociale media moeten geloven, beleeft iedereen voortdurend de tijd van zijn leven. Dat klopt uiteraard niet, en ook al wéten we dat de saaie momenten niet online gedeeld worden, lijkt het toch alsof iedereen een interessanter leven leidt dan wijzelf. ”

Tijdens de lockdown van maart 2020 werd alles plots uit onze agenda geschrapt en werden we verplicht te ont-haasten. Maar anno 2022 lijken die dikke agenda’s die drie eerste letters weer opgeslorpt te hebben. Professor Hoorens: “Alles waarvan we het gevoel hebben dat het niet onbeperkt beschikbaar is, líjkt aantrekkelijker en des te waardevol. Na twee jaar te leven met restricties willen we nu alles doen wat toen niet kon. De kans is reëel dat veel mensen een drukke zomer zullen beleven, maar zich achteraf beklagen dat ze het niet wat rustiger aan hebben gedaan. We jutten elkaar daarin op. Wie thuisblijft, moet dat haast verantwoorden, terwijl op vakantie gaan voor veel mensen stressvol of budgettair niet mogelijk is.” Vooral over die laatste groep maakt de hoogleraar zich zorgen: “Je zal maar iemand zijn die van een leefloon moet leven en voortdurend juichberichten ziet verschijnen over een topzomer. Die verhoogde sociale druk kan ervoor zorgen dat mensen geld spenderen aan dingen die ze zich niet kunnen veroorloven. De geldzorgen die daaruit voortvloeien, zorgen voor nóg meer stress. Het kan helpen om op voorhand een lijst te maken van budgetvriendelijke activiteiten, zoals gratis lokale festivals, openbare zwemvijvers en fietstochten met een zelfgemaakte picknick. Op te sommen wat wél kan, geeft al een positievere kijk op de zomermaanden.”

tekst Sabrina Bouzoumita – beeld Getty