Toxic positivity: kun je ook te positief in het leven staan?

Tuurlijk moet je je niet door elke tegenslag uit het lood laten slaan. En een slechte dag is nog geen reden om jezelf in somberheid te storten. Met een beetje positiviteit kom je al een heel eind. Alleen: de wereld constant door een roze bril bekijken, is ook geen goed idee. Eens goed balen en zeuren ken ook een prima idee zijn. 

Somber zijn lost niets op en dat weten we maar al te goed. Daar proberen we onszelf én anderen regelmatig aan te herinneren. Uitspraken zoals ‘Het kan altijd erger’, ‘Het glas is halfvol’ en ‘Na regen komt zonneschijn’ zijn maar enkele voorbeelden van hoe we onszelf of anderen proberen te troosten na een tegenslag of proberen iemand een hart onder de riem te steken. We gaan daarin zelfs zo ver dat we onze omgeving versieren met deze reminders. Stap vandaag de dag maar eens bij iemand naar binnen en de kans is reëel dat daar iets in de trant van ‘Live Laugh Love’ aan de muur hangt. Allemaal goed en wel, maar bestaat er zoiets als te veel positiviteit?

Ja, en dat noemen we ‘toxic positivity’ of in het Nederlands: giftige positiviteit. Geforceerd het leven door een roze bril bekijken in de hoop dat als we onze mindset positief houden, we ook een positief leven creëren. En tot op zekere hoogte zit daar zeker een kern van waarheid in, maar als we te positief door het leven huppelen, schieten we ons doel voorbij.

Geobsedeerd met positiviteit

Volgens de Amerikaanse auteur en therapeut Whitney Goodman is altijd en overal positief blijven zelfs ‘giftig’. Onze omgeving is erop gebrand het perfecte plaatje te presenteren aan de buitenwereld. Op sociale media delen we alleen de leuke momenten en mooie quotes. In onze moderne maatschappij is er geen ruimte voor negativiteit. We zijn volgens de Amerikaanse geobsedeerd met positiviteit. Even flink balen wordt namelijk al snel als gezeur gezien.

We lijken te vergeten dat onze emoties – dus ook de negatieve – een doel hebben. Als we onze negatieve emoties wegspoelen met een stortvloed aan positiviteit, dan bagatelliseren we ernstige situaties, kroppen we emoties op en luisteren we niet naar onszelf en/of naar anderen. Door je emoties aanwezig te laten zijn, verwerk je ze al (voor een deel). Het zijn momenten van groei, want hoe cliché het ook klinkt, meestal leer je wel van tegenslagen.

Het leven is een aaneenschakeling van ups en downs, en beide zijn oké volgens de Amerikaanse therapeut. Van jongs af aan wordt ons ingeprent dat we niet bij de pakken neer mogen blijven zitten, dat we dankbaar moeten zijn en dat het altijd erger kan. En dat is zeker zo, maar als we negatieve gevoelens willen toelaten, zijn dit de mechanismen waar we van af moeten.

Dus hoe counter je giftige positiviteit?

Take the lead!
Als je merkt dat je gesprekspartner je probeert te troosten met goedbedoelde positieve uitspraken, geef dan aan dat je vrede hebt met de situatie en dat je realistisch probeert te blijven. Laat je gevoelens niet bagatelliseren. En dat geldt andersom ook. Probeer iemand anders niet een hart onder de riem te steken met cliché uitspraken. Probeer in plaats daarvan een luisterend oor te bieden.

Deel je wensen op voorhand
Als je gewoon even je gevoelens wil luchten bij een goede vriend of bij een familielid, dan kan het helpen om op voorhand al aan te geven dat je in feite niets hebt aan holle uitspraken als ‘Het komt allemaal goed’, maar dat je liever constructief advies zou willen ontvangen of gewoon even een goed gesprek wil hebben.

Doorbreek het patroon
Analyseer jezelf. Wanneer heb je gedachten als ‘Het valt allemaal wel mee’ of ‘Je stelt je aan’? Word je bewust van deze gedachten die je gevoelens ondermijnen en probeer ze te herprogrammeren met gedachten als ‘Ik voel me rot en dat is oké’. Heb je er al eens over nagedacht waarom je jouw eigen gevoelens ondermijnt? Word je er echt gelukkig van als je deze gevoelens niet verwerkt, maar eerder wegstopt?

(tekst: Yvonne Kuiken)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier