Wandelen in een blauwdooraderd rivierengebied rond Heindonk

Het Groot Wandelboek Vlaanderen bundelt de mooiste wandelingen in Vlaanderen, zoals deze wandeling in Rivierland, in de streek rond Mechelen. Hier vind je het dichtste rivierennet in Vlaanderen. Dit gebied is op de kaart blauw dooraderd door de benedenlopen van de Dijle, de Nete, de Zenne en de Rupel. Geen wonder dat het recent opgerichte regionale landschap voor de naam Rivierenland heeft gekozen. Het dorpje Heindonk wordt zelfs bijna helemaal door water omgeven. De noordgrens van Rivierenland wordt gevormd door de Rupel; de oostgrens door de Dijle en de Zenne; ten westen ligt het Kanaal Brussel–Rupel. Ten zuiden en ten oosten liggen ten slotte de roei- en zeilvijvers Hazewinkel van Bloso en het kletsnatte natuurgebied Het Broek. ‘Donk’ in de plaatsnaam Heindonk komt van het middeleeuwse ‘donc’: een moerassig gebied. Het dorp is dan ook een oase van rust in de versnipperde open ruimte tussen Mechelen en Antwerpen. Natuurgebied Het Broek, het hoogtepunt van de wandeling, laat zien waartoe de natuur in staat is zonder inmenging van de mens.

1 – 2: 0,4_km

Van de kerk van Heindonk naar de poort van Watersportbaan Hazewinkel

Neem recht tegenover de Sint-Jan Baptistkerk van Heindonk (1) de Hazewinkelstraat. Volg deze asfaltweg het dorp uit richting wandelknooppunt 149. Na 400 meter sla je links de poort van de Watersportbaan Hazewinkel (2) in (voor huisnummer 11).

Kijk ook eens even achterom en bewonder de zeer spitse kerktoren van Heindonk.

2 – 3: 1,6 km

Van de poort van de Watersportbaan Hazewinkel naar de witte betonweg aan wandelknooppunt 96

Ga door de poort richting wandelknooppunt 148.

Voor je ligt in het voorjaar een mooi bloemenrijk grasland omgeven door knotwilgen met op het einde van het terrein drie grote kunstnesten voor ooievaars.

Je wandelt eerst links om het grasland heen en vervolgens langs broekbossen en kleine plassen naar een grote waterpartij: dit is de, Watersportbaan Hazewinkel. Ga er rechts richting knooppunt 96 en volg de oever van het Hazewinkelmeer. Blijf die volgen tot je op een witte betonweg komt aan knooppunt 96 (3).

3 – 4: 1,4 km

Van de witte betonweg aan wandelknooppunt 96 naar de gele borden aan de kop van het meer

Steek de betonweg over en blijf op het pad langs de oevers of in de buurt van de oevers van het meer.

Vanaf 1969 werd er zowel in Heindonk, Willebroek, Blaasveld als Heffen gestart met een grootschalige onteigening voor het afgraven van zand. Dat moest dienen voor de demping van de verlaten kleiputten. Door het protest van de betrokkenen werd het oorspronkelijke plan gewijzigd. De uitgravingen werden beperkt tot het noordelijke gedeelte. Een watersportbaan van meer dan 2 km lang werd aangelegd in de uitgegraven bodem.

Op de oevers zie je bijna altijd een aantal blauwe reigers. Iets verder van het meer weg groeien op de natste plekken populieren en wilgenbroek. De iets drogere stukken worden ingenomen door essen en elzenbroekbossen. Langs het meer hebben de jongste jaren steeds meer populieren plaatsgemaakt voor bloemrijke graslanden en ruigtes.

Aan de grote gele borden (4) aan de kop van het meer is het oeverpad geasfalteerd.

4 – 5: 1,0 km

Van de gele borden aan de kop van het meer naar het Blaasveldbroek informatiebord van het Agentschap voor Natuur en Bos

Blijf nog steeds de oever volgen. Let goed op, het beslist is het aangenaamst om zo dicht mogelijk langs het meer te wandelen, maar dan zie je het paaltje van wandelknooppunt 144 op de dijk niet. Dit kom je pas tegen na 1 km. Ga af en toe eens de dijk op om te kijken of je het paaltje nog niet ziet.

Bij knooppunt 144 ga je rechts de dijk op. Langs een poortje wandel je natuurgebied Het Blaasveld in. Bij dat poortje staat een informatiebord van het Agentschap voor Natuur en Bos (5).

Zonder enige twijfel is het Blaasveldbroek het mooiste natuurgebied van de hele regio. Op een hoogte van amper 2 tot 3 m boven het zeeniveau is het niet te verwonderen dat dit een kletsnat gebied is. De vele vijvertjes achter de donkere, zwarte stammen van de elzenbroekbossen geven dit gebied iets mysterieus. Op de vochtige plekken groeien onder andere dotterbloemen, gele lis en riet. In de vijvers en sloten groeien blaasjeskruid, waterviolier en slangenwortel. Wilgen, els en populier zorgen voor een kronendak. Het gekwaak van de groene kikkers in de lente geeft je in het Blaasveldbroek nog meer het gevoel dat je in een tropische jungle bent beland. Aan de rand van het gebied werd rond 1870 een voorhistorisch paaldorp ontdekt.

5 – 6: 3 km

Van het Blaasveldbroek informatiebord van het Agentschap voor Natuur en Bos naar de boswachterswoning in het Blaasveldbroek

Vanaf hier volg je even de met rode ruitjes aangeduide route richting knooppunt 146. Aan de eerste T-splitsing draai je naar links. Het eerste stuk van dit traject loopt langs tal van broekbossen, die zijn ontoegankelijk dankzij de brede sloot die zorgt voor de nodige rust in het gebied. Het volgende stukje stap je over een prachtig kronkelpaadje tussen plassen.

De talrijke plassen in het natuurgebied zijn ontstaan na turfwinning. Later zijn de plassen als visvijvers in gebruik genomen. De dijkjes tussen deze vijvers werden jammer genoeg aangelegd met asbestafval afkomstig uit een asbestverwerkende fabriek in de buurt. Toch is dit de plek waar in 2012 de otter – na een lange tijd van afwezigheid in Vlaanderen – opnieuw opgemerkt werd.

Aan de bebouwing ga je niet door de haag, maar blijf je het paadje verder volgen richting wandelknooppunt 146. Aan het informatiepaneel over het Blaasveldbroek sla je links af. Je volgt nog altijd de rode route tot bij knooppunt 146. Daar verlaat je de rode route en volg je de richting van wandelknooppunt 145.

Zoals je kunt zien bruisen de dode populieren van leven. De halfrotte stammen doen dienst als spechtenappartementen. Hier kun je ook tal van tonderzwammen bewonderen.

De route leidt je naar de boswachterswoning van het Blaasveldbroek (6). Loop om het gebouwencomplex heen. De Blokhut (bij slecht weer) en het Otterbevereiland (bij mooi weer) zijn twee leuke locaties voor een picknick.

Aan de boswachterswoning is een bezoekerscentrum verbonden. Zoek in de buurt een van de dikste kastanjebomen van België, met een omtrek van ongeveer 8 meter (!).

6 – 7: 2,1 km

Van de boswachterswoning in het Blaasveldbroek naar wandelknooppunt 151 aan de ingang van Watersportcentrum Willebroek

Let goed op: vanaf de boswachterswoning volg je niet langer wandelknooppunt 145. De oranje kruisjes wijzen je nu de weg. Door een toegangsdreef wandel je van de boswachterswoning weg. Aan een T-splitsing steek je links een bruggetje over. Na 20 meter ga je aan een vorksplitsing rechts naar wandelknooppunt 139. De gele route loodst je door een moerasgebied langs elzenbroeken omgeven door brede sloten. Voorbij een verborgen vogelkijkhut aan je rechterkant wandel je langs grote waterplassen naar een informatiebord van het Agentschap voor Natuur en Bos bij wandelknooppunt 139. Loop hier links via een rode beukenrij tot bij knooppunt 140. Daar wandel je rechtdoor naar wandelknooppunt 151. Aan de volgende vorksplitsing neem je rechts. Een mooi stukje broekwandelen staat je te wachten. Door een poortje verlaat je het natuurgebied Blaasveldbroek en wandel je het domein van Watersportcentrum Willebroek in. Je komt op een groot parkeerterrein. De bewegwijzering naar knooppunt 151 loodst je langs de parking en de gebouwen van het watersportcentrum. Aan wandelknooppunt 151 sta je aan de ingang van Watersportcentrum Willebroek (7).

7 – 8: 0,2_km

Van wandelknooppunt 151 aan de ingang van Watersportcentrum Willebroek naar de Kievitstraat

Wandel naar de weg Heffen-Heindonk. Ga op deze straat 200 meter naar rechts. Bij het bord ‘Willebroek’ (jij ziet eerst de achterkant) sla je bij knooppunt 264 links een karrenspoor in dat door de velden gaat. Dit is de Kievitstraat (8). Ca. 100 meter voor je zie je immense knotwilgen in de wei staan.

8 – 1: 1,2_km

Van de Kievitstraat naar de Sint-Jan Baptistkerk van Heindonk

Aan de eerstvolgende T-splitsing wandel je links naar een landbouwbedrijf. De kerk van Heindonk is al te zien. Voor de boerderij neem je rechts. Het uitzicht op de kerk met de pastorie van Heindonk in de verte is nu nog fotogenieker. Wandel richting kerk. Op asfalt ga je even naar links. Enkele passen verder sta je aan het eindpunt van deze wandeling, de Sint-Jan Baptistkerk van Heindonk (1).

31_heindonk_2023