Het geheugen van ons verleden bevindt zich recht onder onze voeten. Massa’s info ligt begraven onder de grond. Archeologen wroeten en spitten ernaar, af en toe de geschiedenis herschrijvend. We gaan langs bij drie archeologiemusea.
1. De wieg van Vlaanderen (Oudenburg)
Het West-Vlaamse Oudenburg ontstond als handelsnederzetting in de 1ste eeuw na Christus. Het bevond zich aan het einde van een kreek, op de rand van het slikken en schorrengebied van de Noordzee. Onze horizontale kuststrook dateert van meer dan duizend jaar later. Op het einde van de 2de eeuw, de periode van keizer Marcus Aurelius, werd het eerste fort er opgericht. De grenzen moesten steviger bewaakt worden. Oudenburg heeft tussen 180 en 430 na Christus vijf fortfases gekend. Ook in de vroege middeleeuwen was er bewoning. Steeds meer historici zijn het erover eens dat in Oudenburg de bakermat van het graafschap Vlaanderen ligt, en niet in Brugge zoals lang werd gedacht. Regelmatig duiken in de stad nog vondsten op, zoals onlangs een halsketting met Medusahoofd dat nu in het Romeins Archeologisch Museum kan bewonderd worden. In het RAM beleef je een dag in het fort van Oudenburg. Ga dat vooral zien!
2. Voor elke archeoloog in spe (Ename)
Tot de elfde eeuw was Ename een grenspost van het Heilig Roomse Rijk. Aan de overkant van de Schelde lag het graafschap Vlaanderen, als een leen van de Franse koning. Toen de graaf van Vlaanderen zijn graafschap verder uitbreidde, werd de zone gedemilitariseerd en werd er een benedictijnerabdij opgericht. Hoe de monniken eeuwenlang in deze bocht van de Schelde de omgeving vorm gaven, ontdek je in het tweede deel van de expo in de Erfgoedsite Ename. Het eerste deel gaat over archeologie in Oost-Vlaanderen en weet regelmatig te verrassen. Wist jij dat er zich in het centrum van Nevele een donjon schuil houdt? Met humor en heel veel artefacten wordt de archeoloog in elk van ons er aangesproken. Vanaf volgende week 25 oktober kan je er ook de reizende expo Bult in zicht bewonderen. De expo gaat over mottes in het landschap, de voorlopers van wat wij vandaag als kastelen kennen.
3. Het verhaal van ’t stad (Antwerpen)
De stadsarcheologen van Antwerpen hebben handenvol werk. Ze reppen zich van werf naar werf om er de geschiedenis van wat ooit de grootste stad van de Lage Landen was bloot te leggen. Hun vondsten verwerken ze in het Felixatelier. Dat bevindt zich op het gelijkvloers in het Sint-Felixpakhuis aan ’t Eilandje in Antwerpen. Op dit moment loopt de expo Zeven eeuwen Falcon. Aan de hand van zeventig vondsten wordt de geschiedenis van de buurt rond de Falconpoort geschetst. De expo is gratis toegankelijk op dinsdag en woensdag van 10 tot 16 uur en op donderdag van 13 tot 17 uur. In het Stadhuis op de Grote Markt loopt de expo Sub urbs Antverpia, met meer dan 180 archeologische vondsten uit de vroegste periode van Antwerpen. De expo is elke dag gratis toegankelijk van 9 tot 18 uur.