Op citytrip naar Charleroi: van lelijk eendje tot eigenzinnige parel

Een citytrip naar Charleroi? De grootste stad van Wallonië stond jarenlang synoniem voor lelijkheid en grauwheid, maar dat is verleden tijd. Charleroi is wakker geworden. De stad, ooit synoniem voor vergane glorie, vindt zich momenteel op eigenzinnige wijze heruit. Wat vroeger zwart was van het stof van de steenkoolmijnen, is nu zwart van stijl. Tijd dus om alle vooroordelen aan de kant te schuiven en deze broeierige stad met een hoek af te ontdekken.

Door Igor Vandenberghe

Onze eerste afspraak brengt ons aan de rand van Charleroi, meer bepaald in Mont-sur-Marchienne. Daar ligt het Musée de la Photographie, het grootste fotografiemuseum van Europa. In een voormalig karmelietenklooster duiken we in de geschiedenis en de toekomst van de fotografie. Met een boeiende permanente collectie en maar liefst drie tijdelijke tentoonstellingen krijgen we zelfs wat keuzestress: twee uur volstaan niet om dit museum in al zijn aspecten te doorgronden. Hier zouden we gerust een halve dag kunnen rondslenteren.

Maar onze volgende afspraak lonkt al, ietsje dichter bij het centrum van de stad. Restaurant Vilain is ondergebracht in een knap artdecogebouw dat ons qua uitstraling direct weet te verleiden. Een gevoel dat wordt doorgetrokken bij de kaart. We hebben de keuze tussen verschillende sharing gerechtjes, die zijn opgevat om met zijn tweeën te delen. Wie niet kan kiezen, kan ook gaan voor het degustatiemenu. Dan krijg je het volledige menu in tapasformule voorgeschoteld, en dat voor 45 euro. Een weggever, vooral omdat alle gerechtjes met smaak zijn bereid. Vilain heeft trouwens ook een 13 op 20 bij Gault&Millau.

Kunst in de fabriek

Na de lunch trekken we echt het centrum van Charleroi binnen, naar het BPS22 Museum. Dit museum is gevestigd in een glazen fabriekshal, die dateert uit het begin van de 20ste eeuw. Verwacht hier moderne kunst in de meest brede zin van het woord, met sinds twee weken de tijdelijke expo Novê Salm, een tentoonstelling op het kruispunt van art brut en hedendaagse kunst. Zo lezen we in het persdossier. Los daarvan, ga dat zien!

De binnenstad van Charleroi is bij wijze van spreken een zakdoek groot, en wordt volledig omsloten door de R9-ringweg. BPS22 situeert zich aan de rand, waardoor we besluiten al wandelend het centrum van noord naar zuid te doorkruisen. Dat centrum blijkt uit een boven- en een benedenstad te bestaan. De bovenstad bevat vooral brede lanen, de benedenstad is ietsje compacter, maar ook chaotischer. Op het einde wachten de oevers van de Samber. De Place Verte vormt het kloppende commerciële hart van Charleroi. In tegenstelling tot de naam doet vermoeden, is er geen groen te bespeuren, waardoor dit plein wat koud en kil overkomt. In een ooghoek spotten we een immens winkelcomplex – Rive Gauche – en wat verder een levensgroot standbeeld van Guust Flater, incluis zijn iconische Fiat 509. Striphelden zijn hier hip, bij het station spotten we ook al een beeld van Robbedoes. We wandelen richting Guust Flater en stappen vervolgens het postgebouw binnen, nu omgevormd tot een stijlvolle boekenhandel.

Van al dat rondslenteren krijgt een mens honger. Die stillen we ’s avonds bij Socio-Pâtes, een gezellig Italiaans restaurant dat focust op de mediterrane smaken van de Italiaanse keuken. Alles is kraakvers, en wordt met de nodige zuiderse spontaniteit opgediend.

“Street art, verlaten spookfabrieken en impressionante kranten: we voelen ons soms midden in een Mad Max-decor”

Na een verkwikkende nachtrust in Villa Geva, zakken we de volgende ochtend naar het station van Charleroi af. Daar nemen we de metro – in feite een bovengrondse tram – richting station Moulin. Deze halte is gesitueerd in Marchienne, een kleurloze buitenwijk aan de rand van de Samber. Via het jaagpad stappen we terug richting Charleroi.

Het vier kilometer lange parcours bevat talrijke murals, maar weet vooral indruk te maken met zijn industrieel erfgoed van vervallen fabriekspanden, impressionante kranen, verlaten spookfabrieken, uitgeleefde fabriekshallen en andere sporen van een eens glorieus verleden. We voelen ons soms midden in een Mad Max-decor. Deze ‘Charleroi streetart verfraait de stad’-wandeling langs het industriële erfgoed van de stad, kan je trouwens in het Nederlands downloaden op de Visit Wallonia-website.

Als afsluiter van een boeiende tweedaagse pikken we nog Le Bois du Cazier mee. Deze voormalige steenkoolmijn is nu omgevormd tot een beklijvend museum ter nagedachtenis aan de 262 mijnwerkers die hier in 1956 het leven lieten. We wandelen in stilte rond en mijmeren zacht bij de vergankelijkheid van het leven. Een beklijvende ervaring, en een absolute aanrader.