In 2018 kreeg acteur Rudy Morren een keiharde diagnose: hij leed aan Parkinson. Omdat hij die vreselijke ziekte geen plaats kon geven, zweeg hij er jarenlang over. Tot nu. In ‘De man die niet alleen viel’ beschrijft Morren op eerlijke en rauwe wijze het gruwelijke gevecht met zijn aandoening.
Een jaar of zeven geleden maakte Rudy Morren (61) een opvallende carrièreswitch: de succesvolle acteur (bekend van onder andere Spoed, Ella, LouisLouise, Danni Lowinski) werd schrijver. Een succesvol schrijver bovendien; in 2020 won hij de Knack Hercule Poirotprijs voor zijn boek Sneeuwspoor. Acteren bleek toen al niet meer te lukken als gevolg van zijn ziekte.
Je hebt vijf succesvolle thrillers op je palmares, nu is er dit boek over je gevecht tegen Parkinson. Ik neem aan dat dit het vreselijkste boek is dat je ooit hebt geschreven.
“Zeker weten! Dit is helaas geen fictie, het is een literaire vertaling van wat ik de laatste jaren heb meegemaakt, wat ik moest doormaken. En dat is natuurlijk wel heftig. Ik wilde dit boek lange tijd niet schrijven, omdat ik het hele proces niet nog een keer wilde beleven. Maar soms kun je niet anders. Toen ik die kloteziekte op een gegeven moment toch een plaats kon geven, dacht ik: ik wil mijn verhaal wel vertellen. Want misschien heeft iemand anders er wel iets aan. En toen ik eenmaal dat besluit had genomen, en ik een interessante schrijfvorm had gevonden, rolde het verhaal in drie of vier maanden uit mijn pen.”
Werkte het schrijfproces therapeutisch?
“Misschien wel, maar dat was in ieder geval niet mijn bedoeling. Daar had ik ook geen behoefte aan. Ik wilde gewoon schrijven wat er aan de hand was; dat was mijn uitgangspunt. Sowieso kun je Parkinson niet van je afschrijven. De ziekte blijft helaas in mijn lichaam zitten, tot op het laatste moment.”
“Ik geniet ook van het schrijven, maar dat is zo’n eenzaam beroep”
Je noemt de ziekte in het boek de ‘Kl.’, de klootzak. Vind je de term Parkinson moeilijk om te verteren?
“Alles wat je kunt benoemen, bestaat. Als je iets niet kunt benoemen, bestaat het niet. Dat was mijn idee achter die ‘Kl.’. Ik ben een zeer goede struisvogel: ik steek mijn kop in het zand en dan zal de ziekte wel stilaan passeren. Dat is altijd mijn instelling geweest, nu nog steeds. Ik probeer zo normaal mogelijk te leven, al kan ik niet ontkennen dat ik aan Parkinson lijd. Mijn hele leven wordt gedicteerd door die ziekte. Toch wil ik er niks over weten. Ik lees er niks over, ik ben er niet mee bezig. Omdat ik het sowieso toch wel te weten kom.”
Hoe voel je je nu?
“Relatief gezien nog wel oké. Waar ik het in het boek niet over heb, maar wat er wel aan zit te komen, is een operatie waarbij ze een elektriciteitsdraad diep in mijn hersenen aanbrengen, die voor een constante aanmaak van dopamine moet zorgen en waardoor ik weinig tot geen medicatie meer zal moeten slikken. Je moet weten dat die spastische trekken bij Parkinson geen gevolg zijn van de ziekte zelf maar wel van de medicatie. Als je die medicatie wegneemt, heb je een heel ander uitgangspunt. Dat zal er dus voor zorgen dat ik van mijn klachten verlos raak, ook al stopt het de ziekte zeker niet. Maar het verschil zal wel enorm zijn. Mijn leven zal er straks, na die operatie, heel anders uitzien.”
Zo anders dat je misschien weer aan acteren toekomt?
“Dat is misschien wat optimistisch, maar er zit ook op dat vlak wel wat aan te komen: ik ga met collega-acteurs een gedramatiseerde lezing van dit boek brengen. Het wordt geen theater in de strikte zin van het woord, maar wel een voorstelling. Dat wordt waarschijnlijk iets voor na mijn operatie, maar ik kijk er nu al naar uit. Ik ben 35 jaar lang met acteren bezig geweest. Ik geniet ook van het schrijven, maar dat is zo’n eenzaam beroep. Acteren doe je met collega’s, je ontdekt samen, je werkt samen aan een tekst. Dat mis ik.”
Denk je dat Parkinson ooit volledig genezen kan worden?
“Kijk naar heel die Covid-toestand: dat was in no-time opgelost omdat er zoveel geld voor vrijgemaakt was. Kijk naar hoeveel kankers er relatief goed behandeld of zelfs genezen kunnen worden. Hetzelfde zal ooit voor Parkinson gelden. Het klinkt cynisch maar als er maar genoeg mensen aan de ziekte lijden, zal de farmaceutische industrie erop springen. Het leed is nu blijkbaar nog niet erg genoeg, anders was het al opgelost.”
‘De man die niet alleen viel’, van Rudy Morren, ligt sinds afgelopen week in de boekhandel.