Iedere dag krijgen we te horen: “Eet gezonder, beweeg meer, neem je verantwoordelijkheid. Kies een appel in plaats van chips.” Klinkt logisch, toch? Maar die boodschap verbergt een belangrijke waarheid: gezondheid hangt niet alleen af van onze wilskracht.
Onze omgeving helpt ons daar zelden bij. Overal loeren verleidingen: fastfood, snacks, suikerhoudende dranken. Ze stelen onze aandacht, tijd en geld, terwijl ons brein evolutionair ingesteld is op vet, suiker en zout. Broccoli of een appel voelt dan al snel als een saaie optie.
Onze wilskracht is vaak niet opgewassen tegen de slimme trucs van grote bedrijven. Fastfoodrestaurants schieten als paddenstoelen uit de grond en slimme algoritmes weten precies wanneer we het zwakst zijn. Dat maakt weerstand bieden lastig, ook voor de meest gemotiveerde mensen.
De cijfers spreken voor zich: bijna de helft van de Belgen heeft overgewicht en 1 op de 5 is obees. Blijvend afvallen is moeilijk, ook met professionele begeleiding.
De duurdere keuze
En eerlijk, gezond eten kan ook gewoon duur zijn. Vandaag ging ik langs de fruitwinkel: drie verschillende soorten druiven, en ik was plots 35 euro kwijt. Zo wordt gezond kiezen voor veel mensen een luxe, terwijl ongezond eten op elke straathoek goedkoop en overal beschikbaar is.
“Drie verschillende soorten druiven en ik was plots 35 euro kwijt”
Vrije wil klinkt mooi, maar wordt vaak gebruikt als rookgordijn door de industrie. Zo schuift men de schuld volledig op de consument, terwijl onze omgeving ons dagelijks beïnvloedt. Wie langs fastfoodrestaurants naar school loopt, of door straten vol snoepreclame wandelt, merkt dat gezond kiezen geen vanzelfsprekendheid is.
Het is tijd voor spelregels
Om gezonde keuzes de makkelijke keuze te maken, hebben we concrete maatregelen nodig:
• Gezonde schoolomgeving: Kantines bieden enkel voedzame opties aan: water en fruit worden standaard, snacks en frisdrank verdwijnen. Zo leren kinderen automatisch gezonde keuzes maken.
• Beweging stimuleren: Veilig fietsen, wandelen en sporten moet geïntegreerd zijn in buurt en werk. Gezonde keuzes worden makkelijker als beweging vanzelfsprekend is.
• Transparante etiketten: Voedingsinformatie moet duidelijk en begrijpelijk zijn. Mensen moeten snel kunnen zien wat ze eten: suiker, zout en vet.
• Reclame en algoritmes reguleren: Online advertenties voor junkfood, zeker voor jongeren, moeten beperkt worden. Sociale media mogen geen constante verleiding zijn.
• Gezond goedkoper maken: Verlaag de prijs van groenten en fruit, subsidieer gezonde opties op school en werk. Wie gezond kiest, mag daar financieel niet op achteruitgaan.
• Bedrijven betrekken: Werkgevers stimuleren gezonde kantines, korte beweegmomenten en welzijnsprogramma’s. Zo wordt gezonde keuze ook makkelijk op het werk. Power op je werk.
• Lokale initiatieven ondersteunen: Volkstuinen, gezonde markten, sportclubs en workshops maken gezond leven sociaal en leuk.
Stop met mensen de schuld te geven dat ze struikelen in een omgeving vol verleidingen. Echte keuzevrijheid ontstaat pas als gezond eten makkelijk, betaalbaar en toegankelijk is. Dan wordt een druif kiezen vanzelfsprekend, en geen luxe. Gezondheid moet de standaard zijn, geen uitzondering. (Door Claudia Van Avermaet)