De bouwheer van deze nieuwbouw kwam bij de architect met de vraag om een zeer ecologische houtskeletwoning te creëren met een uitgesproken karakter. Vanuit het slaapniveau in de kelder wikkelt de woning zich als een slakkenhuis omhoog, doorheen de verschillende leefruimtes tot in de bureauruimte op niveau een met een prachtig uitzicht over het landschap.
( Tekst: Kelly Cuypers / Foto’s: Tim Van de Velde)
Het bouwkoppel verbouwde eerder een woning, maar wilde zelf een nieuwe woning realiseren. Dit project is dus tot stand gekomen door een zeer goede en intense wisselwerking tussen architect en bouwvrouw. Zij is ingenieur van opleiding en mocht daardoor zelf de bouwaanvraag indienen voor de bouw van haar eigen woning. Het architectenbureau nam de rol van ontwerper volledig op zich, en ook de concipiëring van de bouwdetails. De realisatie van de woning is ook in zeer grote mate door de bouwvrouw gedragen geweest.
Half ondergronds slapen
Architect Evelyne Hamblok licht het bouwprogramma toe: “Dit eerder standaardprogramma was wel vrij uitgebreid te noemen met een extra speelruimte, tv-hoek, logeerkamer, en vooral de vraag naar een grote bureauruimte. Het koppel vond het eerste ontwerp, waarbij de bureauruimte half ondergronds zat, fantastisch maar na een korte reflectieperiode kwamen ze bij ons terug met de vraag om het huis op zijn kop te zetten: alle slaapkamers in de kelder, leefruimte op het gelijkvloers, en enkel de bureauruimte op niveau één. Hun voorname motivatie was de koelte die je automatisch kan creëren in warme zomerperiodes door half ondergronds te slapen. De slaapruimtes staan in contact met de buitenruimte door middel van ruime begroeide patio’s die de ondergrondse ruimtes van licht en lucht voorzien.”
Lichten en zichten
De ruimtes zijn spiraalsgewijs opgebouwd zoals een gestileerd slakkenhuis. Daarbij draait de houten gevelbekleding ook op een gegeven moment naar binnen toe, vanaf de zijgevel over de keukenkasten tot aan de zithoek. “De voornaamste zichten zijn uiteraard naar het landschap gericht via de geknikte achtergevel. Boven de zithoek en de inkomhal zijn er enkele dakkoepels geplaatst om te voorkomen dat dit hoge donkere ruimtes zouden worden”, vertelt de architect.
Het was een hele uitdaging om het ondergrondse niveau van licht en zicht te voorzien. Enerzijds werd het slaapniveau niet helemaal ondergronds voorzien. De nulpas van de woning werd ongeveer een meter boven de straat geplaatst, waardoor de onderliggende ruimtes ook gedeeltelijk boven het maaiveld steken. Om de kamers van veel licht en zicht te voorzien en niet enkel een strooraampje hoog tegen het plafond, hebben we het maaiveld ter hoogte van de slaapkamerramen naar beneden gehaald, zodat er een Engelse koer ontstaat, aangelegd als een intiem binnentuintje.
Waterdichte kuip
De ondergrondse ruimtes zijn volledig gerealiseerd binnen een waterdichte betonnen kuip van 30 centimeter beton. “Dat is tegenwoordig standaard voor een kelder, maar in dit geval extra belangrijk. We wilden geen vocht in de slaapkamers”, stelt Evelyne.
De Engelse koeren waren geen evidentie. “De volledig waterdichte betonnen kuip werd doorgetrokken rondom de koeren. Om geen koudebruggen te laten ontstaan, moesten de betonnen wanden thermisch onderbroken worden van de buitenmuren van het beschermde volume. Vervolgens wordt in een betonnen bak het regenwater verzameld. Met een systeem van infiltratiekratten, grote ronde rolkeien en de juiste pompen konden we dit tot hiertoe succesvol realiseren.”
Bovenop de kelder werd nog een betonnen vloerplaat geplaatst, met daarbovenop de vloerverwarming die ook als koeling ingezet kan worden. Vanaf dat niveau is alles in houtskelet gebouwd.
Woonfiche
• Locatie: Linkhout
• Architect: Hamblok-Pissens architecten
• Type woning: vrijstaande houtskelet
• E-peil: E20
• Bouwjaar: 2018
• Woonoppervlakte: 280 m2
• Gezinssituatie: gezin met drie kinderen