In het hart van Gent kreeg een 19de-eeuwse rijwoning een tweede leven. Wat ooit een volledig afgeleefde woning was, is vandaag een warme, duurzame thuis vol karakter. De bouwheer, zelf architect, maakte van de totale renovatie een oefening in flexibiliteit, circulariteit en vakmanschap. Het project is te bezoeken tijdens de Ecobouwers opendeurdagen.
(Tekst: Kelly Cuypers / Foto’s: Stefan Hooijmans)
1/6
Dit 19de-eeuwse pand kreeg een hedendaags jasje.
2/6
De nieuwe erker en de oude gevel verbinden heden en verleden.
3/6
De leefruimte oogt gezellig.
4/6
Binnen werd alles vernieuwd.
5/6
De keuken is compact gehouden.
6/6
In de stadstuin kon zelfs een klein plonsbadje voorzien worden.
1/6
Dit 19de-eeuwse pand kreeg een hedendaags jasje.
2/6
De nieuwe erker en de oude gevel verbinden heden en verleden.
3/6
De leefruimte oogt gezellig.
4/6
Binnen werd alles vernieuwd.
5/6
De keuken is compact gehouden.
6/6
In de stadstuin kon zelfs een klein plonsbadje voorzien worden.
“We kochten de woning met een buitentoilet, zonder dakisolatie en met een afgekeurde elektriciteit. Ze was volledig ‘op’,” vertelt de eigenaar/architect Stefan Hooijmans. “Maar dat was net de bedoeling. We wilden geen instapklare woning. Zo konden we alles strippen en opnieuw opbouwen, volledig naar onze hand.”
Het is niet de eerste keer dat het koppel een totaalrenovatie aanging. Na de verkoop van hun eerste woning in de Brugse Poort begonnen ze aan dit tweede grote avontuur. Tijdens de coronaperiode van 2020 werd de afbraak eigenhandig uitgevoerd, samen met vrienden en familie. “We hebben vier maanden lang gesloopt en voorbereid. Daarna ging het met aannemers op tien maanden tijd naar een afgewerkte woning.”
Flexibele indeling
De oude structuur van de woning bleef behouden, maar alles erbinnen werd vernieuwd. Dat was een bewuste keuze. “Een rijwoning is eigenlijk ontzettend flexibel”, legt de architect uit. “Je kan elke kamer een andere functie geven. Dat maakt dit type woning zo duurzaam. De structuur blijft overeind, ook voor de komende 200 jaar.”
Op het gelijkvloers leidt een brede gang van anderhalve meter naar de leefruimte. De originele vloer en trap uit 1839 bleven behouden. Ze vormen samen met de bakstenen muren de enige tastbare sporen van het verleden. “We gaan vaak op fietsreis, dus onze fietsen hangen nu in de gang aan de muur – praktisch en decoratief tegelijk.”
De leefruimte combineert een zithoek met een compacte keuken. Omdat de tuin te ondiep was voor een uitbouw, koos de architect voor een erker met een groot harmonicaraam. “Zo creëren we in de zomer een vloeiende overgang tussen binnen en buiten. De tuin ligt een meter dieper en voelt daardoor als een extra kamer.”
Ambacht en ecologie
De renovatie gebeurde met bio-ecologische materialen: hout, leempleister, kalkmortel, houtwolisolatie en kurk. “We wilden het oude karakter behouden, maar met gezonde en duurzame technieken”, klinkt het. De achtergevel werd geïsoleerd met kurk, die bewust zichtbaar bleef en mooi aansluit bij de warme, ruwe texturen binnen.
Tijdens het strippen kwamen verrassingen boven. Hooijmans: “In sommige kamers zaten vijf lagen behangpapier. We vonden zelfs kranten uit 1839 onder de eerste laag.” Alle leempleisters met paardenhaar werden verwijderd, de houten roosteringen vernieuwd en de muren opnieuw met leem afgewerkt.”
Sterke blikvangers
Door zelf de afbraak, keuken, parket en tuin aan te pakken, bleef het budget onder controle. Ook het feit dat de eigenaar zelf architect is, scheelde aanzienlijk. “We wilden tonen dat je ook met beperkte middelen iets moois en ecologisch kan realiseren”, aldus Stefan Hooijmans. “Door alle dragende wanden, gevels en funderingen te behouden, is dit dus aanzienlijk minder dan een nieuwbouw. Bovendien is er het voordeel van 6 procent btw en de verbouwpremie.”
Vandaag springen vooral de erker en de achtergevel in het oog. Ze verbinden oud en nieuw op een vanzelfsprekende manier. In de stadstuin groeien inheemse en eetbare klimplanten, er is een houten terras en zelfs een klein plonsbadje – een zomerse luxe midden in Gent.
“Het resultaat voelt tegelijk modern en tijdloos”, besluit de architect. “We hebben een woning gecreëerd die ademt, leeft en klaar is voor nog eens tweehonderd jaar. En dat, met respect voor wat er al was.”
Dit project is te bezoeken tijdens de Ecobouwers opendeurdagen op 11, 15 en 16 november. Voor andere projecten, bezoek www.ecobouwers.be.
Woonfiche
• Locatie: Gent
• Architect: Stefan Hooijmans ingenieur-architect
• Type woning: rijwoning
• Bouwjaar: 1839, renovatie 2020-2022
• Woonoppervlakte: 190 m2
• Budget: 330.000 euro inclusief 6 procent btw
• Gezinssituatie: koppel