Binnenkijken in Het Abtshof, een historisch cohousingproject

Een historische vierkantshoeve uit de jaren 1600 ondergaat een ecologische renovatie. Het doel is om een cohousingproject met twaalf units en veel gemeenschappelijke delen te realiseren. “Het is boeiend om aan deze oude hoeve een nieuwe wending te geven in materialen en bestemming”, zegt bewoonster en initiatiefneemster Sabrine Vanslembrouck.

(Tekst: Kelly Cuypers / foto’s: Het Abtshof)

Met twee koppels zochten ze geruime tijd naar een gepaste site om een cohousingproject te starten. Uiteindelijk verzeilden ze in het Limburgse Gingelom. “We inspireerden ons op verschillende andere woongemeenschappen, onder andere De Okelaar in Wolvertem om uiteindelijk met dit cohousingproject van start te gaan”, legt Sabrine uit. “We wilden er al van bij aanvang een ecologisch project van maken. Niet alleen zien we dat zo voor de verbouwing. Ook in het dagelijkse leven trachten we ons zo te organiseren en ernaar te leven.”

De bewoners houden van de rust en ruimte van het platteland. De hoeve is in de dorpskern gelegen en is in totaal 2,5 hectare groot. “Dit bood de mogelijkheid om ons streefdoel om zelfvoorzienend te zijn te realiseren”, licht Sabrine toe.

Waarom cohousing?

Vandaag wonen er twaalf mensen in zeven units. Vijf ervan zijn al verbouwd. Nog eens zeven units worden verbouwd. De achtergrond van de bewoners is erg divers. “We wonen hier samen met mensen van twintig tot zeventig jaar. Net die diversiteit maakt cohousing interessant, want elke leeftijd heeft zijn ervaring, input en dynamiek.”

Waarom een woongemeenschap zo interessant is? Volgens Sabrine zijn de voordelen onvoldoende gekend. “In een project zoals het onze heb je meer ruimte dan je ooit persoonlijk kan betalen en onderhouden. We beschikken onder meer over groenten en fruit op het veld, een riante binnenkoer, een buitenkeuken, logeerkamers, een wasplaats, zaal en zwembad.”

“Anderzijds genieten we zeker ook van het sociale aspect. We ontmoeten elkaar dagelijks, werken samen aan de ontwikkeling van dit project en kunnen altijd rekenen op elkaar. We zien dat niet als een gevraagde, maar als een spontane zorg.” Mensen die willen instappen in het project, kunnen komen kennismaken en beslissen dan na enkele maanden of ze volledig overtuigd mee in het project kunnen stappen.

Coöperatieve vennootschap

Cohousing is niet meer zo onbekend in Vlaanderen, maar het effectief opstarten ligt nog altijd niet zo eenvoudig. Sabrine legt uit hoe het project tot stand kwam: “We hebben een coöperatieve vennootschap opgericht en stelden een meerjarenplan op. We ontwikkelen het project in eigen beheer, wat veel inzet en engagement vergt.”

“We schreven een visie neer om ons te leiden naar waar we willen. De focuspunten in die visie waren ecologisch, sociaal en toekomstgericht wonen en leven. Daarnaast wilden we ruimte laten voor ambachten en ateliers en een dynamische rol vervullen door activiteiten te organiseren voor de omgeving en met vrijwilligers te werken.”

Beperkingen

Een oude hoeve renoveren is geen evidentie. “Omwille van het dorpszicht mochten we van de Erfgoed Cel niet zomaar raamopeningen of andere zaken aan de straatkant wijzigen. Daar hebben we rekening mee moeten houden”, aldus Sabrine.

“Het vinden van goede aannemers die onze visie en keuzes kunnen volgen én ruimte hebben in hun orderboekje bleek ook niet eenvoudig, zeker ook door de coronaperikelen en, sinds een half jaar, de gestegen grondstofprijzen.”

Steen per steen afbreken

Omwille van het ecologische doel ging het bouwteam met minder voor de hand liggende materialen aan de slag. “We gebruikten kalkhennep, leem en schelpen als drainagelaag. We recupereren waar mogelijk hout, oude bakstenen en vloeren. Zelfs de oude broodoven uit een nabijgelegen hoeve die afgebroken werd hebben we voorzichtig, steen per steen, ontmanteld en terug opgebouwd in de buitenkeuken.”

“Van oude deuren en ramen werd een bijzondere tussenwand gemaakt. Omdat we de mooie vloer in de grote zaal wilden behouden, hebben we daar gekozen voor wandverwarming. In de woningen zelf voorzagen we vloerverwarming.”

Af van fossiele brandstoffen

Het hele project is nog niet af. Zo worden er nog zeven units verbouwd waarvoor er al kandidaat-bewoners in de running zijn. Ook zijn er op ecologisch vlak nog meerdere initiatieven te nemen. “Het geheel wordt momenteel nog verwarmd met een recente gascondensatieketel. Finaal willen we volledig af van fossiele brandstoffen. Het onderzoek welke verschillende energiebronnen we hiervoor zullen aanwenden is nog niet klaar.”

“Voor de productie van warm water hebben we zonnecollectoren. We zullen ook maximaal ons regenwater en grijs water hergebruiken. Hiertoe hebben we nu al grote regenwaterputten. Er is ook een aanvraag voor een riet-waterzuiveringsveld op onze akker achter de hoeve”, sluit Sabrine af.

Dit project en andere ecologische projecten kan je gaan bekijken tijdens de Ecobouwers opendeur, op 5, 6, 11, 12 en 13 november. Inschrijven is gratis, maar wel verplicht: www.ecobouwers.be/opendeur .