Canet-en-Roussillon: la douce France met een Spaans tintje

In het uiterste zuiden van Frankrijk, aan de voet van de Oostelijke Pyreneeën en pal aan de Middellandse Zee, ligt Canet-en-Roussillon. In de Frans-Catalaanse badplaats, op een boogscheut van de Costa Brava, wordt het beste van Frankrijk en Spanje gecombineerd. Zon, zand en zee, lekker eten en drinken én natuur en cultuur. La vie en rose, zeg maar, maar dan zonder de drukte en de prijzen van de Côte d’Azur.

Canet ligt in de landstreek Roussillon, dat vandaag samenvalt met het Franse departement Pyrénées-Orientales. Deze regio behoorde eeuwenlang tot het graafschap Catalonië. Typisch voor de Roussillon is dat de mensen zich zowel Zuid-Frans als Noord-Catalaans voelen.

Verstild openluchtmuseum

De sporen van dat Catalaanse verleden zijn nog het best zichtbaar in le centre historique, dat enkele kilometers landinwaarts ligt. Door de opkomst van het toerisme in de jaren ‘60 van vorige eeuw, werd aan zee de bruisende vakantieplek Canet-Plage uit de grond gestampt. Hierdoor doofde het oude dorpscentrum Canet-Village langzaam uit. Het stadsbestuur van Canet-en-Roussillon, lange tijd vooral gefocust op het strandtoerisme, heeft onlangs het historische centrum herontdekt. Dat heeft het patrimonium deugd gedaan. Vandaag is Canet-Village een openluchtmuseum met nauwe straatjes en stemmige pleintjes.

De oeroude huizen met felgekleurde luikjes aan de ramen, werden gebouwd in cairou, een plaatselijke, ronde baksteen. Imposant is de ruïne van het 11de eeuwse Château Vicomtal, met zijn indrukwekkende Tour de Bascule, de Saint-Martin-kapel en een immense ijskelder. Vanop de muren geniet je van een fenomenaal zicht over de streek. Aan de ene kant zie je rijen wijnstokken met op de achtergrond de grillige skyline van de Pyreneeën. Aan de andere kant kijk je over het dorp met de typisch rode mediterrane daken en de vierkantige toren van de gotische Saint-Jacqueskerk, met fiere Catalaanse vlag.

Place to beach

De grote troef van Canet is natuurlijk het negen kilometer lange fijnzandstrand, met een zon die meer dan 300 dagen op het appel is en een grote, ondiepe, azuurblauwe zee. Op het erg brede strand vinden zonnekloppers altijd wel een rustig plekje. Het draait hier allemaal om zon, waterplezier en vakantie, maar zonder het m’as-tu-vu-gehalte (en de waanzinnige prijzen) die Saint-Tropez en Cannes wél hebben. Een sfeer van gemoedelijkheid overheerst.

Leuk zijn de strandbars die met hun planken vloeren volledig opgaan in het landschap. Een heuse ‘place to beach’ is La Cala, waar je met de voetjes in het zand kan nippen van een sundowner. In het stijlvol interieur onder een rieten dak, heb je de keuze uit tapas of heerlijke visgerechten. Het uitzicht over zee krijg je er gratis bij.

Oud en nieuw in de haven

Zoals elke badplaats herbergt Canet-en-Roussillon zeemansverhalen. Het kleine vissershaventje van weleer onderging enkele decennia geleden een heuse metamorfose en groeide uit tot een grote jachthaven met ruim 1.300 aanlegplaatsen voor boten tot 35 meter. Toch is een deel van de havensite nog voorbehouden voor vissersbootjes. In het verste hoekje van de haven, langs de Quai Florence Arthaud, dobberen de Bateaux d’Antan. Dat zijn kleurrijke, historische Catalaanse houten zeilbarken, die beheerd worden door vrijwilligers van de Association de Bateaux de Patrimoine en de Legende de Canet en Roussilon. Zij vormen een kleurrijk contrast met de moderne en blinkende plezierjachten.

Nog in de haven bevindt zich het immense aquarium Oniria, dat in juni 2021 de deuren opende en zijn gelijke niet kent inzake onderwaterbeleving en educatieve aanpak. Tijdens je bezoek trek je op avontuur met een druppel water. De druppel vertrekt op de top van de Catalaanse berg Canigou, waar hij zich ontpopt tot sneeuw om uiteindelijk een stroom te worden die uitmondt in de Middellandse Zee. Vervolgens volg je de druppel tot in het diepst van de oceaan. Onderweg ontmoet je allerlei vissen langs de 83 bassins, waarin zo’n 660 soorten leven. Oniria is een Spaanse meisjesnaam die ‘dromerig’ of ‘hemels’ betekent en dat is deze droomwereld onder water zeker.

Weduwenmaker

Als we het natuurgebied rond L’ Étang de Canet bezoeken, voelen we ons ook even dicht bij de vissers. Deze lagune, die door een oude schoorwal van de zee is afgesloten, is nu een natuurlijke plas vol biodiversiteit, maar ook een sprongetje in de tijd. Op de oevers van dit zoutmeer stond sinds de middeleeuwen een vissersdorpje met rieten cabanes. Vandaag zijn deze hutjes in ere hersteld en doen ze dienst als schuilhuisjes voor vissers die er hun materiaal in opbergen. Op bepaalde tijdstippen van het jaar wordt er in het ondiepe meer op paling en garnalen gevist. De lagune is ook een favoriete waadplaats voor meer dan 200 vogelsoorten, die vanuit observatiehutten kunnen worden bekeken. Het zicht over het wateroppervlak met de watervogels en met het Canigou-massief op de achtergrond, is verbluffend.

Ook het Arboretum du Mas Roussillon is een natuurlijke oase van rust. Het 14 ha grote bomenpark wordt liefdevol onderhouden door vrijwilligers. Vijfhonderd planten- en boomsoorten uit de mediterrane gebieden werden hier bij elkaar gebracht, waaronder parasoldennen die voor een verkoelende schaduw zorgen. We staan even stil bij de pinus couteri, een dennenboom met kegels die tot 2 kilo kunnen wegen. De boom kreeg de bijnaam ‘faiseurs des veuves’ weduwenmaker omdat mannen die in het bos werkten geregeld zo’n kanjer op hun hoofd kregen. Ook de vijver met de reuzenwaterlelies die het gewicht van een kind kunnen torsen, is interessant. Er is ook een wijngaard met alle druivensoorten uit de Languedoc-Roussillon, 53 soorten in totaal.

Sprookjesboekwijngaard

We verlaten Canet niet, zonder een wijndomein te bezoeken. Het stadje telt maar liefst vijf wijngaarden, die goed gedijen dankzij de keienbodem die het riviertje de Têt in de loop der tijden heeft afgezet. We bezoeken het Domaine de l’Esparrou, met een wijngaard die afdaalt tot op de oevers van de lagune. Ook het kasteel zelf, eigendom van de familie Bonfils, lijkt met zijn mooie, ronde torens en hoge ramen uit een sprookjesboek te komen. Wijnmaakster Marie Cossoul laat ons een aantal wijnen van het huis proeven, waaronder de prijswinnende Mas Grand en Excellence (beide krachtige rode wijnen gemaakt van Carignon, Syrah en Grenache, red.). Bescheiden zegt ze dat wijn maken hier niet zo moeilijk is. Door de nabijheid van de zee, de keienbodem, het warme klimaat en de wind, heb je hier alles om een goede wijn te maken. We kunnen dat alleen maar beamen. (Peter Van Oyen)