Els Ampe, één maand na de oprichting van ‘Voor U’: “Wij zijn de partij van de vrije geesten”

Voor de enen is ze een ongeleid projectiel, voor de anderen een vurige vrijdenker. Vast staat: Els Ampe laat weinig mensen onberoerd. De flamboyante politica wil met haar nieuwe partij naar het parlement. Dat zou een huzarenstuk zijn, alleen voorgedaan door Jean-Marie Dedecker. Met Kim Geybels, ooit de golden girl van N-VA, haalt Ampe alvast een oude bekende terug naar de politiek.

Voor U: dat is de naam van de partij die Els Ampe vorige maand boven de doopvont hield. De ambities zijn groot: het Vlaams parlementslid wil in elke provincie en voor elk parlement lijsten indienen én mikt overal op zetels. Dat betekent dat ze minstens vijf procent moet behalen. “We gaan daarin slagen: dat voel ik aan de vele positieve reacties”, zegt ze enthousiast als we haar ontmoeten in een koffiebar.

Dat ze in lange tijd niet zo gelukkig is geweest, voegt ze eraan toe. “Ik ben eindelijk verlost van de partijdruk. Bij Voor U gaan we de zaken anders aanpakken. Het eerste wat ik gedaan heb, is een gedragscode opgesteld. Onze leden mogen van mening verschillen, maar moeten respectvol met elkaar omgaan. Dat heb ik gemist bij Open Vld. Een andere mening hebben, hoeft toch niet negatief te zijn? Een burger mag in dit land alles zeggen, maar een volksvertegenwoordiger zou moeten doen wat de partij oplegt. Dat is te zot voor woorden!”

Fris het geheugen eens op. Waarom bent u in september vertrokken bij de liberalen?

“De verkiezing van Tom Ongena tot voorzitter was de druppel. Dat was een nepverkiezing. Hij is verkozen door amper 200 mensen. Ik wou mezelf trouw blijven, en heb daarom ontslag genomen. Ik ben een liberaal en democraat in hart en ziel. Als je die waarden niet meer terugvindt bij je partij, dan stap je beter op.”

Zou u niet sowieso aan de kant gezet zijn? U lag al jaren overhoop met de Brusselse afdeling en na uw kritiek op het coronabeleid werd u halfgek verklaard.

“(blaast) Dat weet ik niet. Corona was een héél rare periode. Er was niemand die het beleid in vraag durfde te stellen. Zelfs het parlement werd buitenspel gezet. Dat zijn dingen die mij opstandig maken. En wie dan toch kritiek leverde, werd inderdaad voor gek verklaard. Dat de regering een vaccinatieplicht wou opleggen, vond ik er ver over. Of dat we plots op geen bankje meer mochten zitten. (benadrukt) Ik ga nooit zwijgen als onze vrijheid in gevaar komt. Dat is de kern van mijn geloof.”

U zat er soms wel flink naast, zeker toen u eind april 2020 voorspelde dat er in juni geen coronadoden meer zouden vallen.

“Dat was gebaseerd op een studie van de universiteit van Seattle. Ook viroloog Marc Van Ranst heeft daarnaar verwezen (hij twijfelde aan die studie, red.). (feller) Maar wat is het punt? Dat de regering een lockdown had opgelegd, terwijl het parlement buitenspel stond. Dat gebeurt alleen in dictaturen. Bovendien legde de regering alle macht in de schoot van Van Ranst. Zulke dingen kan ik niet laten passeren.”

Terug naar nu. Waar is het zo fout gelopen met Open Vld? De partij zou volgens de laatste peilingen nog amper acht procent behalen.

“Goede vraag. (denkt na) Eigenbelang en partijbelang. De partijtop heeft zich in slaap laten wiegen door haar eigen privileges. Men weet niet meer wat er leeft onder de mensen. Of zoals mijn moeder vroeger in ’t West-Vlaams zei: een vet zwien weet niet dat een mager zwien honger heeft. Dát is het probleem van Open Vld.”

En dus hebt u een nieuwe partij opgericht. Had u geen degout van de politiek?

“Vlak na het congres heb ik even gedacht aan stoppen. Maar ik kreeg zóveel aanmoedigingen. Zelfs mijn kinderen zeiden: ‘Op wie moeten wij stemmen als jij stopt?’ Terwijl zij vroeger tegen de politiek waren, omdat ze zagen dat ik dikwijls zo triest was. In diezelfde periode verscheen er een onderzoek waaruit bleek dat maar liefst één op drie niet wist voor wie te stemmen. Dat gaf de doorslag.”

Leert het verleden niet dat u het onmogelijke probeert? Alleen Jean-Marie Dedecker is erin geslaagd om na de invoering van de kiesdrempel een nieuwe partij in het parlement te loodsen.

“Ik ben een fan van Nelson Mandela en van Batman. Deze twee zeiden ooit: iets is onmogelijk tot iemand het doet. Dat is ook mijn overtuiging. Meer zelfs: ik denk dat het nu voor mij makkelijker is dan voor Dedecker toen. De klassieke partijen zijn immers fel verzwakt. Ik vind het trouwens spijtig dat Dedecker voor N-VA kiest. Ik denk dat hij een beetje uitgeblust is. Iemand van dat kaliber had ik natuurlijk graag op mijn lijst gehad.”

Wat is de grootste hinderpaal voor het opstarten van een partij?

“Dat is het vinden van geld. Wij worden benadeeld omdat wij niet mee genieten van de riante partijfinanciering. De klassieke partijen mogen elk jaar tachtig miljoen euro verdelen. En wat doen ze daarmee? Facebook financieren, vastgoed kopen, enzovoort. Ik vind dat trouwens niet normaal. Geld ophalen bij bedrijven mogen we ook niet doen, dus moeten we onze campagne volledig zelf financieren.”

Vindt u voldoende kandidaten?

“Dat wel. We hebben in totaal 406 kandidaten nodig en we zitten bijna aan 400. Het is vooral moeilijk om vrouwen te overtuigen en dat verbaast mij wel. De meeste vrouwen vinden de politiek te conflictueus of ze willen zich niet opdringen. Dat is spijtig. (op dreef) Vandaar dat ik een oproep wil doen: komaan vrouwen, heb wat meer zelfvertrouwen! Als wij evenveel zelfvertrouwen zouden hebben als de mannen, dan zou de wereld veel mooier zijn.”

“Een vet zwijn weet niet dat een mager zwijn honger heeft. Dát is het probleem van Open Vld”

Dat doet me eraan denken: wat vond u van de uitspraak van Tom Coninx dat de emancipatie te ver gaat? U kent hem goed.

“(knikt) Ik was eerst boos op hem, maar blijkbaar zou hij dat toch niet zo gezegd hebben. Ik vond het sowieso vreemd, want ik ken Tom als iemand die wél de was doet en kookt voor zijn kinderen. Heb je het filmpje van Elisabeth Lucie Baeten gezien? Dat was hoe ik me eerst voelde. (lacht)”

Weet u al wie de lijsttrekkers worden?

“Neen, nog niet. We zijn trouwens nog in gesprek met de BBB (Boerburgerbelangen, red.). Wie weet leidt dat tot een nauwe samenwerking? Dus het is te vroeg om alle lijsttrekkers aan te stellen. Enkele namen liggen wel al vast. In West-Vlaanderen zal ondernemer Ivan Sabbe (ex-Lijst Dedecker, red.) de federale lijst trekken en in Oost-Vlaanderen advocaat Michael Verstraeten (bekend van de vzw Viruswaanzin, red.). Ik kan ook al verklappen dat we een oude bekende terughalen: iemand die ooit de golden girl was van N-VA. Ze werkt vandaag als spoedarts in Zottegem.”

Nu maakt u me benieuwd.

“(lacht) Kan je het nog niet raden? Kim Geybels. Zij werd in 2010 verkozen, maar enkele maanden later gecanceld, omdat haar lief in Thailand in aanraking was gekomen met drugs. Ze is zelfs moeten opstappen uit het parlement. (fel) Dat was zó fout van N-VA. Als straks elke vrouw met een foute man moet opstappen, dan zijn we nog lang niet thuis. Later heeft zij trouwens haar gelijk behaald bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Wij willen haar uit de cancelculture halen.”

Is zij ook niet de vrouw die door Siegfried Bracke berispt werd, omdat haar rok te kort zou zijn?

“Absoluut, ook dat was schandalig. Een vrouw draagt wat zij zelf wil. Púnt! Ik was heel blij dat Kim mij contacteerde. Zij zal de Oost-Vlaamse lijst voor het Vlaams parlement trekken en wil zich daar toeleggen op welzijn en kinderopvang.”

Wordt dat geen ratjetoe van kandidaten? Wat hebben Geybels, Sabbe en Verstraeten met elkaar gemeen?

“Véél. Dat zijn in de eerste plaats allemaal vrijdenkers die kritisch in het leven staan en zich willen inzetten voor het algemeen belang. We zijn de partij van de vrije geesten: dat is de lijm die iedereen bindt.”

Heeft uw partij ook een ideologische lijn? Of is de vrijheid van de kandidaten absoluut?

“We hebben een lijst van twaalf werken, gaande van landbouw tot migratie. Dat is de kern van ons programma. Elke kandidaat moet zich daarin kunnen vinden. Voor de rest is de vrijheid absoluut. Wij doen niet mee aan de particratie en de cancelculture: iedereen mag zijn mening hebben.”

Wat is de ideologische lijn?

“Wij zijn een democratische en transparante partij die gelooft in de vrije markt en gevoelig is voor sociaal onrecht. Wij willen komaf maken met de hoge belastingdruk door te besparen op de overheid. Het is tijd dat de overheid zich beperkt tot haar kerntaken. Daarover is iedereen het eens.”

Een Michael Verstraeten wil bijvoorbeeld alle drugs legaliseren. Is dat ook een partijstandpunt?

“Neen, dat behoort niet tot de twaalf werken, dus iedereen is vrij om daarover een standpunt in te nemen. (denkt na) Ik zou niet zo ver gaan als Michael. Softdrugs legaliseren: oké. Ik pleit dan wel voor gecontroleerd gebruik, via de apotheek bijvoorbeeld. Maar harddrugs zou ik niet legaliseren.”

Met Verstraeten en aanvankelijk ook oud-journalist Peter Verlinden hebt u twee mensen die in coronatijden flirtten met complottheorieën. Vreest u niet dat dat uw geloofwaardigheid aantast?

“(windt zich op) Neen, integendeel. Zij stonden net zoals ik heel kritisch tegenover het beleid. Dat mag toch? Maar blijkbaar word je dan meteen in de hoek van de complotdenkers geduwd. Dat is karaktermoord. Laat me duidelijk zijn: er is niemand in mijn partij die denkt dat corona een of ander complot was.”

Deze week is Verlinden vertrokken naar CD&V. Wat zegt dat?

“(fijntjes) Dat zegt vooral dat wij niet met geld kunnen smijten zoals de klassieke partijen. Het is duidelijk dat CD&V hem een postje beloofd heeft. Dat kunnen wij niet bieden. Wij werken vrijwillig en voor het algemeen belang. Wie direct verwacht een postje te krijgen, klopt beter niet op onze deur.”

Gaat u op de deur van Rik Torfs kloppen?

“(lacht) Die vraag krijg ik dikwijls. Rik is een vrije geest en dus zeker een interessant figuur. Hij zou dan wel moeten aanvaarden dat ik een grote bewonderaar ben van Rik Devillé. Ik heb begrepen dat dat geen vrienden zijn. Ik vind het zo mooi wat deze priester doet voor de slachtoffers van de kerk. Plus: hij deinst niet achteruit voor de macht. Dat is echt straf. Maar goed: ik ga Rik Torfs zeker niet uitsluiten.”

“Wij willen met iedereen samenwerken, dus ook met Vlaams Belang”

Op welke lijst zal u opkomen?

“Dat zal wellicht de federale lijst in Vlaams-Brabant zijn. Ik besef dat ik hiermee een risico neem. Het makkelijkste zou zijn om de lijst voor het Brussels parlement te trekken. Ik had vorige keer al de meeste stemmen in Brussel van alle Vlaamse verkozenen. Maar ik wil naar het federaal parlement, omdat daar de rekeningen gemaakt worden. Ik wil de mensen beschermen voor de tsunami aan belastingen die eraan zit te komen. Dus Theo Francken: ik daag u heel graag uit! (schatert het uit)”

Wil Voor U ook een beleidspartij zijn?

“Dat is te vroeg om te zeggen. We willen eerst in het parlement geraken. En eerlijk: als je kijkt naar de peilingen, dan denk ik niet dat er snel een regering gevormd zal worden. Ik vrees dat er een minderheids- of zakenkabinet komt. Anderzijds kunnen wij net dan het grootste verschil maken, want wij zijn de enigen die alleen de belangen van de burgers voor ogen hebben, en geen partijbelangen.”

Zou uw partij een coalitie kunnen vormen met Vlaams Belang?

“We hebben daarover intern uitgebreide gesprekken gevoerd en we zijn tot de conclusie gekomen dat wij met iedereen willen samenwerken, dus ook met Vlaams Belang. Alles hangt af van de inhoud. Wie de inhoud uitvoert, is van minder belang. Is het trouwens niet kinderachtig dat de klassieke partijen op antipestdag pronken met stippen op hun hand, maar tegelijk zelf een grote partij uitsluiten? Wij gaan dat niet doen. Dus ook als er een minderheidskabinet zou komen van N-VA en Vlaams Belang, gaan wij elk voorstel op de inhoud beoordelen.”

Wat zal u eigenlijk doen als u niet verkozen bent? U zit intussen al twintig jaar in het parlement.

“(blaast) Daar heb ik nog niet over nagedacht. We zien wel. Ik ben geen grote planner in het leven, eerder een avonturier. Het avontuur waaraan we begonnen zijn, is ongelooflijk boeiend. Ik schat onze kansen echt goed in. Wij kunnen hét alternatief vormen voor al die mensen die ontgoocheld zijn in de klassieke partijen, maar de extreme partijen te extreem vinden. En dat zijn véél mensen, hoor.”