Vier Vlaamse ‘first time voters’ over de eerste keer naar het stemhokje gaan

830.865. Zoveel Belgen mogen vandaag voor het eerst naar de stembus trekken. Een kleine 30 procent daarvan (244.957 16- en 17-jarigen) mogen enkel stemmen voor de Europese verkiezingen. De Zondag ging in gesprek met vier first time voters om te polsen naar welke politieke thema’s ze belangrijk vinden en hoe ze zich op de verkiezingen hebben voorbereid. Over één ding zijn ze het allemaal roerend eens: dat ze kunnen en mogen gaan stemmen vatten ze niet licht op.

Amelien Heldenbergh (19) uit Kachtem

“Politici moeten beter beseffen dat ze over onze toekomst beslissen”

“Wat mij pas echt frustreert, is wanneer beleidsmakers niet met elkaar kunnen samenwerken.” Aan het woord is Amelien Heldenbergh, een 19-jarige West-Vlaamse studente criminologie aan de Universiteit van Gent. Ze vindt het vervelend wanneer verkozen politici met elkaar in de clinch liggen en dat breed uitsmeren in de media. “Er heerst vandaag enorm veel verdeeldheid over zoveel belangrijke thema’s: klimaat, conflict tussen Israël en Palestina, migratie – noem maar op. Als partijen dan met elkaar gaan kibbelen en tot geen enkel compromis kunnen komen, vind ik dat teleurstellend.”

De Belgische politiek kan en moet veel beter, concludeert de studente. “Politici moeten goed beseffen dat zij altijd instaan voor de keuzes die wij als bevolking moeten ondergaan. Ook voor ons, kiezers, is het noodzakelijk dat we ons goed informeren. Zeker als vrouw vind ik dat vandaag enorm belangrijk: je moet je stem laten horen en opkomen voor je mening. Als beleidsmakers bijvoorbeeld iets aan de abortuswet willen veranderen, dan moet je je goed informeren wat de verschillende partijen daarover zeggen en wat ze willen doen.”

Hoe ze zichzelf voorbereidde op de verkiezingen? “Ik heb een aantal keer de stemtest gedaan en voor de rest probeer ik het nieuws wat te volgen. Ik weet dat ik zeker niet op een radicale partij zal stemmen vandaag”, zegt Amelien. “Ik vind mezelf meer in standpunten van gematigdere partijen die een helder standpunt innemen en kunnen samenwerken met anderen.”

Ibtissam Ech Chahid (19) uit Hoboken

“Veel mensen weten niet waarvoor ze stemmen als ze Vlaams Belang kiezen”

“Ik heb me er al bij neergelegd: Vlaams Belang en N-VA zullen opnieuw monsterscores behalen. Maar ik blijf positief en hoopvol voor de toekomst.” Het politieke bloed van de 19-jarige zorgstudente uit Antwerpen Ibtissam Ech Chahid kleurt donkerrood, toch voorspelt ze dat rechts en uiterst rechts vandaag zullen zegevieren. “Als ik kijk naar mijn omgeving, is het overduidelijk dat extreemrechtse ideeën steeds meer geaccepteerd worden in de samenleving. Heel veel jongeren vinden het ook ‘cool’ om bijvoorbeeld op het Vlaams Belang te stemmen, terwijl ze niet goed weten wat die partij inhoudt.”

De zorgstudente uit Hoboken is van een heel ander hout gesneden: ze weet perfect voor wie ze zal stemmen en waarom. “Ik ben volledig overtuigd van de PVDA, net zoals mijn ouders dat ook zijn. Maar ik besef heel goed dat veel mensen in mijn directe omgeving dat niet zijn. Mijn vriendinnen zeggen heel vaak dat ze extreme partijen niet goed vinden. Ik ga niet proberen om hen te overtuigen, dat is natuurlijk hun mening. Maar ik ga altijd af op wat een partij zegt en doet: als ik me kan vinden in hun standpunten, verdienen ze mijn stem.”

Het belangrijkste verkiezingsthema is voor de zorgstudente ongetwijfeld het conflict tussen Israël en Palestina. “Op sommige dagen kon ik niet slapen omdat ik echt meeleefde met de Palestijnse burgerbevolking. Hun lijden grijpt me enorm aan. Daarom vind ik het belangrijk dat een politieke partij zich uitspreekt tegen dit onrecht. Als een partij daarover niet praat, dan weet ik hoe laat het is.”

Anna Batselé (17) uit Geraardsbergen

“Mijn stem geef ik niet zomaar aan iemand”

Voor welke partij ze vandaag zal kiezen, is de 17-jarige Anna Batselé uit Geraardsbergen nog niet helemaal aan uit. “Tijdens de les hebben we een stemtest gedaan en daar zijn we wat dieper op ingegaan. Ik merk bij mezelf en heel veel van mijn vrienden dat we nog niet goed weten waarvoor de verschillende partijen staan en wat ze ons precies te bieden hebben”, zegt de studente. “Ik leer elke dag nog bij en ik moet eigenlijk nog een definitieve keuze maken.”

Dit jaar is het de eerste keer dat ze verplicht moet stemmen, al mag ze dat als -18-jarige alleen doen voor de Europese verkiezingen. “Bij mijn vrienden wordt er niet zoveel gepraat over de verkiezingen, vooral omdat we alleen Europees mogen stemmen. Ik mag dan misschien nog niet helemaal weten op wie ik wel ga stemmen, ik ben wel zeker op wie niet. Extreme partijen spreken me niet aan, ik sluit me liever aan bij partijen die kiezen voor compromissen.”

Het belangrijkste verkiezingsthema voor Anna? “Klimaat. In onze generatie beseffen we hoe belangrijk het is om voor de planeet te zorgen. Daar mogen partijen voor mij nog veel meer op inzetten.” De studente beseft ook de gewichtigheid van haar stem. “Ik ben nog niet helemaal uit mijn keuze, maar ik wil niet zomaar ergens een bolletje gaan inkleuren. Een stem is voor mij iets heel belangrijks, en dat wil ik niet zomaar aan iemand geven.”

Jasper Schreurs (20) uit Genk

“Een cordon sanitaire vind ik niet op zijn plaats in een democratie”

“Politiek is iets waar ik al langer in geïnteresseerd ben”, zegt Jasper Schreurs, een 20-jarige Limburgse student economie aan de KU Leuven. Als hij tijd heeft, probeert hij zich tussen het studeren door zo goed mogelijk te informeren. Hij kijkt er naar uit om vandaag voor de eerste te keer te mogen gaan stemmen. “Politiek is zeker geen onbesproken onderwerp bij vrienden en familie. Ik heb ook al verschillende stemtesten gedaan om te zien welke partij het beste bij mij past en ik probeer me zo goed mogelijk te informeren over allerlei politieke thema’s.” Verkiezingen zijn volgens Jasper het summum van de democratie. “Het is het uitgelezen moment om je steentje bij te dragen aan de samenleving. Ik vind het heel belangrijk om goed na te denken over hoe we onze maatschappij het beste organiseren. Uiteindelijk komt politiek hierop neer: iedere partij beoogt een betere samenleving, alleen heeft iedereen andere ideeën over hoe ze dat moeten invullen.” Wat de resultaten van de verkiezingen ook zullen zijn, de economiestudent vindt dat het volk gehoord moet worden. Hij verwijst onder meer naar de steeds sterkere scores van extreme partijen. “Er is een reden waarom zoveel mensen op radicale partijen stemmen. Ik vind het verkeerd als we hen al bij voorbaat uitsluiten. Zolang hun ideeën en voorstellen binnen de perken van de rechtsstaat blijven, vind ik dat er naar hen moet worden geluisterd. Ook een cordon sanitaire vind ik niet op zijn plaats in een democratie: geef een partij de kans om zich te bewijzen. Doen ze dat niet, zullen ze ongetwijfeld afgestraft worden door de kiezer.”