Wouter Van Besien (Groen) over de politieke hangijzers in Antwerpen en Vlaanderen: “Oosterweel komt er niet”
Sinds hij anderhalf jaar geleden de voorzittersfakkel doorgaf aan Meyrem Almaci, werkt Wouter Van Besien (Groen) vooral in de luwte. In het Vlaams parlement én in Antwerpen. Al komt daar stilaan verandering in. In Antwerpen profileert de 44-jarige politicus zich meer en meer als dé linkse uitdager van burgemeester Bart De Wever.
“Het gaat goed met mij, dank u. Ik sta elke morgen content op. Ik kan mij politiek uitleven in het Vlaams parlement en in Antwerpen én ik heb mijn agenda beter onder controle. Als je voorzitter bent, en dat ben ik vijf jaar geweest, moet je van hot naar her hollen. Nu zie ik mijn kinderen meer. Alhoewel, sinds ik thuis ben, zijn zij ’s avonds altijd weg: sporten, feestjes. (lacht) Ik kan het hen niet kwalijk nemen. Gelukkig heb ik nog een baby’tje van anderhalf jaar.”
Uw beslissing om te stoppen als voorzitter was atypisch. U had net uw derde verkiezing op rij gewonnen.
Klopt. Maar ik had zin in iets anders. Ik vond dat een goed moment. Groen telde meer leden en lokale mandatarissen dan ooit. Het beeld van een one-issuepartij was verdwenen.
En u gaat als eerste partijvoorzitter de geschiedenis in met alleen maar overwinningen. Slim gezien.
(lacht) Dat zou wel heel cynisch zijn. En dat ben ik niet.
Kan u iets doen in het Vlaams parlement?
Je moet natuurlijk je verwachtingen aanpassen. Je kan niet van vandaag op morgen iets forceren als oppositielid. Je kan wel thema’s onontkoombaar maken. Kijk naar de Oosterweelverbinding. Die komt er niet. En dat is dankzij al die middenveldorganisaties, maar ook dankzij de oppositie van Groen.
Ah, dat is nieuw. Ik dacht dat de Vlaamse regering zou doorzetten.
Die zal nooit kunnen realiseren wat ze wou. Een nieuwe autostrade door de stad is gewoon een slecht project. Het zal nooit lukken dat willens nillens door de strot van de Antwerpenaren te duwen. En de geest is uit de fles. Het alternatief, de overkapping van de ring, vindt meer en meer aanhang. Tel daarbij de juridische bezwaren. De regering zal moeten buigen. Ik ben daar rotsvast overtuigd van.
Wat loopt er fout in het Antwerpse politiekorps?
Een kleine minderheid, het is moeilijk te zeggen hoeveel, is racistisch en gewelddadig. Maar dat is geen nieuw probleem. Het komt nu wel weer aan de oppervlakte. En twee: ten opzichte van die groep heerst een soort omerta. Collega’s en directe oversten durven er niet tegenin gaan.
De Dienst intern toezicht heeft racisme lange tijd niet serieus genomen.
Draagt de burgemeester een verantwoordelijkheid?
Het is onduidelijk wat hij wist. Ik geef hem nu wel het voordeel van de twijfel. Hij wil nu vijfjaarlijks screenen, al is dat te weinig. Hij heeft me vaak afgebrand hierover, maar ik zie nu wel dat hij mijn voorstellen overneemt. Maar dat is niet voldoende. Slachtoffers binnen de politie moeten ook anoniem klacht kunnen indienen. Nu vertrouwt men de interne diensten niet. En ik begrijp dat ook. De dienst intern toezicht heeft het probleem lange tijd niet serieus genomen.
Hoe verklaart u dat racisme bij de politie? Is het omdat zij vaak geconfronteerd worden met criminaliteit bij allochtonen?
Dat weet ik niet. Als je zelf geen allochtonen kent, en je krijgt enkel te maken met allochtone amokmakers, dan kan dat misschien vooroordelen opwekken. Maar dat mag geen excuus zijn. De politie moet correct werken.
U wil in Vlaanderen volksraadplegingen en burgerpanels invoeren. Dat lijkt mij zo’n riedeltje dat mooi klinkt, vaak terugkeert, maar nooit concreet wordt.
Dat klopt, en de politiek lijdt daaronder. De politiek is vermoeid. Ik heb twee concrete maatregelen op tafel gelegd. Maar ik zie dat N-VA ze meteen afvoert. Zij hebben een andere visie op de democratie: de politiek beslist, en is de burger niet tevreden, dan moet hij maar op een andere partij stemmen. Zij gaan uit van een ongeïnteresseerde burger die alleen aan zijn eigen belang denkt, en een politieke klasse die aan het algemeen belang denkt.
Is dat niet zo?
Helemaal niet. In sommige gevallen is het andersom. Kijk naar Oosterweel: de politiek weigert te luisteren naar goede argumentatie.
Wat zouden burgers stemmen op de vraag of er een algemeen verbod moet komen op het onverdoofd slachten van dieren?
Ik denk dat het antwoord ja zal zijn.
Uw partij worstelt met dit thema. Waarom wordt het voorstel van partijgenoot Hermes Sanctorum voor een totaalverbod niet gesteund?
Kijk, onze doelstelling is duidelijk: wij zijn voor een algemeen verbod. Maar wij vinden ook dat je eerst het overleg met de religies een eerlijke kans moet geven. In een democratie moet iedereen zich gerespecteerd voelen, ook religieuze minderheden.
Wat als dat overleg niet lukt?
(ontwijkend) Op dit moment worden er te weinig inspanningen geleverd om tot een gezamenlijke oplossing te komen. De regering is meer bezig mensen tegen elkaar op te zetten dan mensen te verbinden. Als je eerst een verbod invoert op tijdelijke slachtvloeren, dan is het wel duidelijk dat je het offerfeest van de moslims viseert.
En een antwoord op de vraag?
Een verbod moet er komen, en zál er komen. En ik ben ervan overtuigd dat dat kan in overleg.
Als je investeert in nieuwe kerncentrales, zal je je blauw betalen.
Een ander voorbeeld. Wat zullen mensen verkiezen: goedkope kernenergie of dure hernieuwbare energie?
Uw vraag is zeer suggestief. Ze klopt ook niet. Als je investeert in nieuwe kerncentrales, zal je je blauw betalen. En dan spreek ik nog niet over de veiligheid. Ik denk dat het draagvlak voor groene energie heel groot is. Helaas wordt dat ondergraven door die Turteltaks.
Maar energie zal toch duurder worden?
Niet noodzakelijk. Zonnepanelen betalen zichzelf terug. Betere isolatie zorgt voor minder verbruik. Als je volop inzet op hernieuwbare energie, kan de factuur zelfs dalen. Het is het alleszins waard om voor te vechten. En wees maar zeker, de olieprijzen blijven niet gigantisch laag zoals nu. We moeten ervoor zorgen dat we onze energie weer in eigen handen hebben. Je moet ook burgers erin betrekken. Laat hen participeren in windmolenprojecten zodat ze ook hun deel hebben van de winst.
Is dat sociaal? Wie geld heeft, kan investeren. Wie geen geld heeft, kan dat niet.
Je mag sociaal beleid niet vermengen met milieubeleid. Je hebt een tweedeling in de samenleving, en dat is een groot probleem. Je moet dat aanpakken met een grondig sociaal beleid. Maar ik wil dat niet gebruiken als argument om geen milieubeleid te voeren.
Aan windmolens op zee hangt een subsidiekaartje van 15 miljard. Dreigt dat geen nieuwe factuur voor de burger te worden?
Neen. De overheid moet durven investeren. Maar tegelijkertijd ook eindelijk duidelijk maken dat ze voluit gaat voor hernieuwbare energie. Nu blijft die onzekerheid over de sluiting van de kerncentrales. Alleen in een stabiel investeringsklimaat kan je ook privékapitaal aantrekken. Duidelijkheid en rechtlijnigheid gaan ons redden. Maar helaas blijven deze regeringen vastzitten in die besparingslogica.
Kartel met sp.a is geen taboe
Wat is er eigenlijk aan de hand met ons land? De voorzitter van het Hof van Cassatie die het woord schurkenstaat in de mond neemt, een topmanager als Johnny Thijs die over een failed state spreekt, enzovoort.
De aanslagen van 22 maart hebben iets los gemaakt. Er zijn veel disfuncties naar boven gekomen. Die problemen zijn niet gecreëerd door deze regering alleen, maar haar maatregelen hebben ze wel versterkt. Het is deze regering die nog meer bespaart op het gevangeniswezen. En plots barst die bom. We staan nu op een kruispunt. Wordt de mantra besparen eindelijk ingewisseld voor de mantra investeren of blijft men volharden in de boosheid?
U spreekt heel bevlogen over Antwerpen. Maakt u zich al op voor de gemeenteraadsverkiezingen?
Ik vind het te vroeg om over strategie te spreken. Het is gewoon zo dat er veel is in Antwerpen dat mij verontrust. Een vierde van de kinderen groeit op in armoede. Dat is een tikkende tijdbom. Ik heb daarover zeven voorstellen ingediend, allemaal afgewezen door de meerderheid. Dat neem ik hen kwalijk.
Yasmine Kherbache (sp.a) vindt een kartellijst met Groen een goed idee.
Wij hebben geen taboes. Als we dat doen, zal dat wel een Antwerps verhaal zijn. En ik denk dat het pas echt interessant kan zijn als ook derden aansluiten, mensen uit de burgerbewegingen. Anderzijds kan het ook zijn dat je dan kiezers afstoot. We zullen de voor- en nadelen goed afwegen. Maar die oefening is pas voor de zomer van 2017.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier