Johan Vande Lanotte (sp.a): “Wij hebben veiligheid niet verwaarloosd”

Johan Vande Lanotte (sp.a), voormalig minister en sinds augustus burgemeester van Oostende, spreekt klare taal. Over het probleem van radicalisering. “De grote kloof tussen autochtonen en allochtonen, dát is de verklaring. Niets anders.” Over het voorstel van Gwendolyn Rutten om kindergeld te koppelen aan integratiebereidheid. “Flauwekul!”. Ook partijgenoot Louis Tobback krijgt lik op stuk.

Johan Vande Lanotte: "Natuurlijk zouden de zones in Brussel beter fusioneren."
Johan Vande Lanotte: “Natuurlijk zouden de zones in Brussel beter fusioneren.”

Het zijn niet de prettigste tijden voor burgemeesters in dit land. De vorige burgervader van Molenbeek Philippe Moureaux (PS) wordt het hoge aantal geradicaliseerden in zijn gemeente aangewreven. Is dat terecht?
Ik vind dat te gemakkelijk. Ik ken Moureaux een beetje. Dat is niet iemand die laks omgaat met de dingen. Kon het gemeentebestuur beter gewerkt hebben? Dat kan goed zijn. Maar je kan niet één iemand met de vinger wijzen. De MR zit daar ook al tien jaar in de coalitie. Voor een verklaring moet je in de eerste plaats naar het bredere plaatje kijken. De jeugdwerkloosheid in Brussel is torenhoog. Dertig procent van de jongeren hangt doelloos rond. Dan is de kans groot dat er enkelen ontsporen. Dat Griekenland en Spanje maar opletten. Veiligheid is trouwens ook een zaak van het parket. Moureaux heeft herhaaldelijk zijn beklag gedaan dat het parket niet optreedt.

 
Ook burgemeesters die geen vluchtelingen willen opvangen, krijgen ervan langs, zoals Guido De Padt (Open VLD) van Geraardsbergen. Hij vraagt begrip voor het feit dat zijn stad al zoveel leefloners telt. Begrijpt u hem?
Neen. Eén: hij overdrijft zwaar. Twee: ik geloof niet dat dat de reden is. De Padt wil zich populair maken en vandaag kan je dat door te zeggen dat je geen vreemdelingen moet hebben.

 
Wat is uw houding als burgemeester?
Ik vind dat iedereen een inspanning moet leveren, Oostende dus ook. Maar die inspanningen moeten eerlijk verdeeld worden. Dat is vandaag niet het geval. De kust vangt een onevenredig hoog aantal vluchtelingen op. Het spreidingsplan zal dat voor een stuk rechtzetten, maar ik weet op vandaag nog steeds niet hoeveel vluchtelingen Oostende moet opvangen.

 
Leeft deze problematiek onder de mensen in Oostende?
(knikt) Net zoals overal: er is grote ongerustheid en de afkeer tegenover vreemdelingen en moslims in het bijzonder groeit. Dat is ook logisch. Wat zien wij op televisie? Zowat elke dag iets over geweld en iets over moslims. De associatie wordt snel gemaakt. Natuurlijk zijn de mensen dan bang.

 

“De afkeer tegenover moslims groeit. Dat is ook logisch.”

 
Hoe verklaart u het hoge aantal Syriëstrijders in ons land?
Dat is eenvoudig te verklaren: de grote afstand tussen de autochtone en de allochtone bevolking. Niets anders. Je mag voor een verklaring niet kijken naar individuele gevallen. De ene komt uit een rijk gezin, de andere uit een arm gezin. De grote segregatie is het probleem. De allochtone gemeenschappen geraken niet geïntegreerd. Je ziet dat aan de moeilijkheden die allochtonen ondervinden op de arbeidsmarkt. Zij krijgen daardoor het gevoel dat de zogenaamde echte Belgen tegen hen zijn. Dat wij-tegen-zij-gevoel maakt dat mensen, aan beide zijden, ontsporen. Ze willen zich afzetten tegen die samenleving.

 
Aan wat wijt u die moeilijkheden? Racisme?
Dat zou ik niet zeggen. Ik denk dat het vooral met onwetendheid te maken heeft. Vlaanderen heeft relatief laat kennisgemaakt met migratie. Wij zijn ook nooit een open gemeenschap geweest. We zijn eerder een gesloten volk. Op dat vlak hebben we nog een lange weg te gaan.

 
Gaat u akkoord met N-VA-voorzitter Bart De Wever die stelt dat de integratiepolitiek mislukt is?
Zeggen dat de integratie gelukt of mislukt is, is misschien geestig voor de boekskes, maar je schiet daar niets mee op. Er zijn gevallen waarin de integratie gelukt is. Was de vorige Slimste Mens geen allochtoon (filmregisseur Adil El Arbi, red)? Maar er zijn ook problemen. Op de arbeidsmarkt in de eerste plaats. Iedereen die ietwat afwijkt van de doorsnee werknemer heeft het moeilijk om werk te vinden: allochtonen, maar ook laaggeschoolden, 55-plussers en gehandicapten. Daarom ben ik voorstander van een gerichte lastenverlaging, wat deze regering weigert te doen. Een algemene lastenverlaging lost dat probleem niet op. School en werk zijn cruciaal voor een goede integratie.

 

“We zouden kinderopvang moeten verplichten. Je kunt dat zelfs gratis aanbieden.”

 
Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten wil het kindergeld koppelen aan de integratiebereidheid van ouders, zoals Nederlands leren en kinderen naar school sturen vanaf 3 jaar. Een goed idee?
(blaast) Dat is toch flauwekul. Wat zal het gevolg zijn? Dat een groep mensen geen Nederlands leert, hun kinderen niet naar school stuurt en dan ook nog eens hun kindergeld afgepakt ziet. Wat heb je dan opgelost? Het idee om gedrag te veranderen door iets af te nemen, is fout.

 
Uw voorzitter John Crombez is nochtans ook voorstander om een deel van het kindergeld afhankelijk te maken van de bereidheid om kinderen naar de opvang te sturen.
Dat is iets anders. Het idee dat kinderen pas vanaf hun 6e naar school moeten, is achterhaald. Zij zouden al veel eerder in contact moeten komen met andere kinderen, idealiter al vanaf een drietal maanden na de geboorte. We zouden eigenlijk kinderopvang moeten verplichten voor elk kind. Minstens één dag per week. Je kunt dat zelfs gratis aanbieden. Je geeft een stukje minder kindergeld en in ruil krijgen de ouders gratis kinderopvang.

 
De achterliggende gedachte is toch dezelfde?
(feller) Allé, je moet luisteren naar wat ik zeg. Rutten wil kindergeld afpakken van mensen die iets niet doen. En wie is daarvan het slachtoffer? De kinderen. Wij willen iets aanbieden aan iedereen.

 
Wat als ouders dan zelf de verplichting niet respecteren?
Dan moet een rechter hen straffen. Net zoals dat vandaag gebeurt als ouders de schoolplicht vanaf 6 jaar niet respecteren. Of zou moeten gebeuren.

 
In buitenlandse media wordt België omschreven als failed state omdat ze de veiligheid van haar burgers niet kan garanderen. Gaat u akkoord?
Neen. Globaal gezien behoren wij tot de meest welvarende en veiligste landen ter wereld. In de Verenigde Staten is er elke dag wel een incident waarbij mensen doodgeschoten worden. Is dat dan ook een failed state?

 
Eén en ander draait toch vierkant: het versnipperd veiligheidsbeleid in Brussel dat zes politiezones telt, de inlichtingendiensten die te weinig geld hebben. Heeft de politiek het thema veiligheid te lang verwaarloosd?
Zeker niet. Kijk naar de politiehervorming: dat heeft veel tijd en geld gekost, maar het levert ook resultaat op. De politie werkt vrij goed. Natuurlijk zouden de zones in Brussel beter fusioneren, maar dat kan je ook zeggen van enkele zones in West-Vlaanderen. Het eeuwige pijnpunt is de uitwisseling van gegevens tussen veiligheidsdiensten. Zij kennen een grote cultuur van geslotenheid. De ene minister na de andere bijt daar zijn tanden op stuk.

 
Louis Tobback, uw partijgenoot en burgemeester van Leuven, zegt in Knack dat de socialisten het thema te lang verwaarloosd hebben. “Als het over veiligheid of politie gaat, zijn er nogal wat progressieven die pleiten voor the minimal state en het laissez faire. Wat is daar nu links aan?”
Ik ben het oneens met hem. Ik heb vijftien jaar in regeringen gezeten en die hebben allemaal veel tijd en budgetten gespendeerd aan veiligheid. Met onze goedkeuring. De politiehervorming is door de socialisten ingeleid, hè. Ik hoor trouwens nog maar weinig mensen in onze partij pleiten voor minder politie. Ook onze burgemeesters, zoals Daniël Termont, Louis Tobback zelf en destijds Patrick Janssens, zetten heel hard in op veiligheid. Zeggen dat wij dat thema verwaarloosd hebben, is niet juist.

(Paul Cobbaert)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier