VRT-correspondent Lia van Bekhoven maakt boeiend portret over het Verenigd Koninkrijk: “Ik kan me ontzettend ergeren aan Groot-Brittannië”

Als correspondent in Londen duikt Lia van Bekhoven geregeld op in nieuwsuitzendingen en duidingsprogramma’s van de VRT. Ze praat met kennis van zaken, maar ook met spitse humor en verrassende inzichten. Die stijl trekt ze door in ‘Klein-Brittanië’, het nieuwe boek waarin ze haar eigen balans van het Verenigd Koninkrijk opmaakt.

Lia van Bekhoven is een graag geziene gast op de Vlaamse openbare omroep. De Nederlandse in Londen is dan ook een lust om naar te luisteren, en nu ook om te lezen. Klein-Brittannië is Lia’s verrassende en veelzijdige portret van haar thuisland. In dit boek zalft en slaat ze. Zo prijst ze de Britse humor en cultuur, de openheid en verdraagzaamheid van de Britten, hun vermogen tot zelfrelativering. Maar tegelijk ergert ze zich aan hun vasthouden aan tradities en hun hang naar het verleden, aan hoe ze aan politiek doen, aan de enorme sociale tegenstellingen en aan de manier waarop Brexit er is gekomen en het land heeft teruggeworpen tot Klein-Brittannië. “Ik heb het boek Klein-Brittannië genoemd omdat het deels over de kleine kantjes van de Britten gaat, maar ook omdat het zomaar zou kunnen dat Groot-Brittannië over een paar jaar niet meer zo groot zal zijn. Als Schotland straks afvalt en Noord-Ierland zich herenigt met Zuid-Ierland – gebeurtenissen die tien jaar geleden trouwens ondenkbaar waren, maar nu echte mogelijkheden zijn – wordt Groot-Brittannië plots een stuk kleiner.”

Je kijkt met een andere blik naar Groot-Brittannië dan de Britten. Waarin verschilt jullie blik?

“Op bepaalde gebieden vind ik de Britten groots. De manier waarop ze naar zichzelf kijken, bijvoorbeeld, met zelfspot en humor. Ze zijn ook groots in alles wat met cultuur te maken heeft, met taal, met beeldtaal. Maar Britten vinden zichzelf vooral groots omwille van hun verleden. Ze hebben hun eigen geschiedenis gemythologiseerd. Ze blikken bijvoorbeeld vol trots terug op Wereldoorlog II en beweren dat zij de enigen zijn die Hitler hebben verslagen. Dat klopt natuurlijk niet. Wat dacht je van die 20 miljoen gesneuvelde Russen die in Oost-Europa vochten, of van de Amerikanen die de oorlog beslechtten? De gemiddelde Brit zou mijn boek, of mijn visie, niet begrijpen. Maar dit is dan ook mijn boek, mijn waarheid, mijn verhaal.”

Je bent na al die jaren geen Britse geworden, wel een Londense. Er is blijkbaar een groot verschil.

“Oh absoluut! Ik hou van Londen, net omdat het meer is dan een Engelse stad. Londen is de meest internationale stad ter wereld. Zo’n 40 procent van de inwoners is in het buitenland geboren. Londen is dus anders. Ik zou nooit ergens anders in Engeland willen wonen, ik moet er niet aan denken om ergens op het platteland te eindigen. Ik kan me namelijk ontzettend ergeren aan dit land. Ik ben destijds ook niet naar hier gekomen uit liefde voor Groot-Brittannië. Ik kwam hier voor één bepaalde vent. Ik holde de liefde achterna. En als ik het niet leuk had gevonden in Londen, zouden we naar Nederland zijn verhuisd. Maar het blijft natuurlijk een razend interessant land, eentje dat me heeft toegestaan een carrière als buitenlandcorrespondent uit te bouwen. Want in België en Nederland wordt er wel met interesse naar het Verenigd Koninkrijk gekeken. Terecht, ik kijk ook nog steeds met verbazing en interesse naar dit land.”

Je bent ondertussen 69, maar blijft met passie de toestand in Groot-Brittannië voor ons verslaan?

“Passie, dat klinkt alsof ik hier missiewerk doe. Ik ben geen missionaris, maar ik heb wel de leukste baan in heel Londen. Ik vind het heerlijk om te vertellen over mijn vak, over wat ik zie, over een land in ontwikkeling, over een land dat ook voor een deel aan een afgrond staat. Want nooit eerder, sinds ik er woon, is de toestand zo precair geweest. God weet wat de gevolgen zijn voor het VK als de Queen komt te overlijden. Zij is de enige die Groot-Brittannië nog symboliseert. Tegelijkertijd faalt het Britse politieke bestel vanwege een bestuurder – Boris Johnson – die zich niet aan de regels houdt. Of die zelf de regels verzint. Dat maakt wel dat het fantastische tijden zijn om deze job uit te oefenen.”

Je zit vaak in duidingsprogramma’s van de VRT en ik heb de indruk dat je behoorlijk geliefd bent bij de kijkers.

“Dat weet ik niet. Misschien zullen sommige kijkers het best leuk vinden wanneer ik op de buis kom, maar bij andere gaan voor hetzelfde geld de baby’s krijsen en de honden blaffen. Het is wel zo dat ik vaker dan vroeger op tv kom in België, maar dat heeft te maken met de veelheid aan praatprogramma’s. Die plekken aan tafel moeten nu eenmaal ingevuld worden.”

Ik denk dat je je populariteit onderschat. Je weet op een leuke manier Groot-Brittannië in de schijnwerpers te zetten. Informatief maar met (Britse) humor.

“Het is misschien onvermijdelijk wanneer je zo lang in een land woont om bepaalde gewoontes over te nemen. Het zal wel een beetje Britse humor zijn, al ben ik ook wel zo opgevoed. Die humor is dan weer een van de redenen dat ik zo graag in Londen woon. De humor en de kijk op het leven: een beetje absurd. Dat ligt mij wel. Ik denk niet dat ik even gelukkig was geworden als ik pakweg in Berlijn was neergestreken, als je begrijpt wat ik bedoel.”

‘Klein-Brittanië’ is verschenen bij Borgerhoff & Lamberigts en kost 22,99 euro. Voor meer info: www.borgerhoff-lamberigts.be.