Joost Vandecasteele: “Ik heb meer zondes dan bloedcellen”

Voor fanatieke hokjesdenkers moeten types als Joost Vandecasteele een gesel zijn. Want wie haalt het in godsnaam in zijn hoofd om acteur, romancier, scenarist, theatermaker, stand-upcomedian én (sinds kort) eindejaarsconferencier te worden? Gelukkig trekt Vandecasteele zich geen reet aan van conventies en geplogenheden. “Het is best mogelijk dat ik meer succes zou hebben als ik me uitsluitend op acteerwerk of comedy had toegespitst. Maar het feit dat ik al die dingen kan doen, vind ik heel prettig.”

“Paniek. Pure paniek.” Zo vat Joost Vandecasteele zijn zondagochtenden samen, als verrassend antwoord op mijn eerste vraag. Het is eens wat anders. Waar de meeste bekende Vlamingen rustig ontbijten om nadien een obligate wandeling of fietstocht ergens te lande te maken, hoopt Joost stiekem op een lange rij bij de bakker, zodat hij nog wat langer van huis is. “Ik heb drie kinderen en elk weekend besef ik: fuck, we moeten die nu zelf bezighouden. Een zondag bij ons thuis begint dus steevast met gekrijs, zowel van de kinderen als van mij. En dan volgt de permanente vraagstelling: vanaf hoe laat zetten wij de tv al aan? Ondertussen hangt in huis de interessante walm van koffie en volle pampers. Ik heb al meegemaakt dat ik een luier ververs en de kop koffie dan als een cafeïnemondmasker onder mijn neus hou. Afijn, op zondagochtend heerst er dus drukte en paniek hier in huis.”

Een tijdlang was ik wandelverslaafd. Uren ging ik wandelen, totdat ik fit was”

Met wie zou jij graag een zondag doorbrengen?

“Goeie vraag. Ik denk dat ik voor Conner Rousseau ga, die nu toch tijd genoeg heeft. Op dit moment vind ik hem interessant, als voorzitter van zijn partij vond ik dat niet. Het interessante is dat hij zo jong is en nu al besmet. Hij beleeft nu al een ‘fin de carrière’, en hij is nog maar 30, of 12 ofzo. Wellicht zit hij nu in die mindset van ‘fuck it, ze hebben alles van me afgepakt, ik begin opnieuw te zuipen’. Net daarom zou ik hem in deze periode wel willen meemaken.”

Neem zelf ook even plaats op mijn biechtstoel: waar bezondig jij je aan?

“Ach, ik heb meer zondes dan bloedcellen. Al bekijk ik die zondes meer als issues en problemen. Ik leef in een permanente staat van verslaving. Ik ben lang gokverslaafd geweest, vreetverslaafd, ik heb veel te veel gezopen in mijn leven. Ik ben overal aan verslaafd geweest, behalve aan drugs. Want die verslaving vond ik te vanzelfsprekend, te voorspelbaar. Ik kan ook heel erg kwaad worden, proactief al, op een reactie die nog niet gekomen is. En als die reactie dan niet komt, word ik ook kwaad. Een tijdlang was ik ook wandelverslaafd. Uren ging ik wandelen, totdat ik fit was. Dat vond ik ook niks. Nu zit ik in mijn smeuïge verslaving, ik wil permanent smeuïge dingen in mijn mond. Ik ben 44 en heb recent pas chocolade met pralinévulling ontdekt. Nu wil ik permanent dat gevoel van die smeuïge praliné in mijn mond.”

Veel minder verslavend was het podium: je was tien jaar lang gestopt met comedy, maar maakt nu een comeback met een eindejaarsconference.

“Klopt. Men heeft mij waarschijnlijk gevraagd omdat Jade Mintjens te duur is geworden. En Bert Gabriëls opnieuw advocaat. An sich vind ik zo’n eindejaarsconference een heel saai gegeven. Van zodra je comedy maakt en je eerste woorden zijn ‘weet je nog’, is het al afgelopen. Een jaaroverzicht is dus per definitie oninteressant. Wat ik wel interessant vind, is om de parameters van zo’n conference te misbruiken. Het publiek zal immers verwachten dat het grappig wordt én over het afgelopen jaar zal gaan. Die twee verwachtingen wil ik de kop indrukken. Het zal niet gaan over afgelopen jaar en dat het grappig wordt, is ook al twijfelachtig. In ieder geval wordt het verrassend.”

Waarom was je überhaupt gestopt met comedy?

“Omdat ik destijds op tournee was in Nederland en elke seconde ervan haatte. Ik vond de rit naar Nederland vreselijk, er spelen vreselijk, de accommodaties vreselijk. En Nederland was zogezegd het walhalla van de comedy. Ik besefte daar dat het allemaal niks voor mij was, al had ik ook mijn privéredenen. Maar in de tussentijd is er veel veranderd in de comedywereld. Nederland is niet meer het walhalla, comedy is volwassen geworden in Vlaanderen. Er is een circuit, er is geloofwaardigheid én er is nu plaats voor minder evidente stemmen.”

Ondertussen ben je ook nog aan het acteren. Momenteel ben je te zien in de Netflix-reeks Rough ‘Diamonds’, die ook op VRT loopt. Tevreden met het resultaat?

“Ja, ik vind het goed gemaakt en er wordt uitstekend in geacteerd, zeker door Ini Massez en Robbie Cleiren, die voor deze reeks ondergedompeld werden in het Jiddisch. Dat correct uitspreken en nog eens goed spelen, is echt niet simpel. Toen de reeks uitkwam op Netflix, woonde ik nog in Brussel, waar ik 25 jaar heb gewoond en tijdens de opnameperiode dus ook met zo’n typische baard rondliep. Nu zou dat al helemaal een probleem zijn, maar ik ben toen uitgescholden en bespuugd. Ik heb al van mezelf een heel Joodse kop, ik heb die pijpenkrullen niet nodig. Maar toen ik die agressie meemaakte, schrok ik toch wel. Het maakt je moedeloos en geeft je tegelijkertijd een realiteitsbesef mee. Dat er een groot verschil is tussen het idee van samenleven en de dagdagelijkse realiteit, waarin iemand mij met die baard ziet en mij verantwoordelijk houdt voor zaken waar ik niets mee te maken heb. In dit geval was het niet eens een Palestijn en ik was geen Jood. Toch werden we een soort ‘ersatzvijanden’.”

In december en januari trekt Joost Vandecasteele doorheen Vlaanderen met zijn ‘#Eindejaars – Een beetje extreem’. Op 6 december bijt hij de spits af in Rotselaar.